Baxtiyor mengliyev



Download 1,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/258
Sana17.01.2022
Hajmi1,62 Mb.
#381064
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   258
Bog'liq
Baxtiyor mengliyev

sutchi, 
nisholdachi
  kabi)  bitta,  bevosita  kuzatishda  berilmagan  lisoniy 
birlik  (masalan,  [
narsa/buyum  oti  +  chi  =  shu  narsa/buyum 
bilan  shug‘ullanuvchi  kishi
],  ya’ni  so‘z  yasash  qolipining  nutqiy 
hosilasi. 
Kitobni  o‘qimoq
  nutqiy  hosilasi  boshqa  o‘ziga  o‘xshash 
cheksiz so‘z birikmalari (
qog‘ozni yirtmoq, uyni sotmoq
 va h.k.) 
bilan  birgalikda  [
ot
tushum  kelishigi 
+  Fe’l  =  vositasiz  to‘ldiruvchili 
fe’lli birikma
] lisoniy sintaktik qolipi asosida hosil qilingan nutqiy 
birlik. 
40


Qolip  miqdoran  cheklangandir.  Masalan,  o‘zbek  tilida  so‘z 
birikmasi  hosil  qilishning  18  ta  ustuvor  qolipi  ajratilgan  va 
nutqimizda  ulardan  son-sanoqsiz  so‘z  birikmasi  hosil  qilinadi  (bu 
haqda “So‘z birikmasi” bo‘limida batafsil bayon etiladi). 
Qolip  ham  boshqa  lisoniy  birliklar  kabi  shakl  va  mazmun 
yaxlitligidan  iborat.  Yuqorida  keltirilgan  qoliplarning  tenglikdan 
chap qismi shakliy, o‘ng qismi esa mazmun tomoni deb yuritiladi. 
Qolipning  [
sifat  +  ot
]  tarzida  mazmuniy  tomonsiz  berilishi  ham 
xato  emas.  Chunki,  masalan,  [

mi
]  morfemasi  misol  sifatida 
olinganda, uning grammatik ma’nosi, [
kitob
] leksemasi haqida fikr 
yuritilganda,  har  doim  uning  sememasi  ham  berilishi  (masalan,  [–

Download 1,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   258




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish