Баҳтли оила 1 Кириш

Асосий мақсад ва ҳикматлар
Пайғамбаримизнинг кўп аёлга уйланишларидан кўзланган баъзи мақсад ва 
ҳикматларни қуйидагича шарҳлаш мумкин.
1. Таълимий мақсади.
Ҳазрати Пайғамбар (с.а.в.) аёлларининг ҳам эри, ҳам устози эдилар. Аёлларининг 
диний мавзуларни ўрганишлари ва бошқаларга ўргатишлари аҳамиятли бир зарурат 
эди.
Кўпгина аёллар, айниқса, ҳайз кўриш, чиллалик (нифос), эр-хотин алоқалари 
борасида Ҳазрати Пайғамбар (с.а.в.)га савол беришга уялар эдилар. Ҳазрати Пайғамбар 
(с.а.в.) ҳам баъзи мавзуларни очиқчасига айтиш ўрнига киноячи тарзда айтар эдилар.
Ҳазрати Ойша онамиз шундай ривоят қиладилар:
"Ансордан бир аёл Расулуллоҳ (с.а.в.)дан ҳайз кўрганида қандай ювиниши 
кераклигини сўради. Расулуллоҳ унга ювинишни ўргатдилар. Кейин:
"Устида ҳид бўлган озгина пахта олиб, ўша билан поклаш" дедилар. Аёл:
- У билан қандай покланай? - деди. Расулуллоҳ (с.а.в.):
- У билан поклан, - дедилар. Аёл:
- У билан қандай покланай, эй Расулуллоҳ? - дегач, Ҳазрати Пайғамбар:
- Субҳаналлоҳ! У билан поклан, - дедилар.
Мен у аёлнинг қўлидан тутиб, пахтани шу ерга қўй, қоннинг изини қидир, - дедим ва 
пахтани қўядиган ерни очиқ айтдим.
Расулуллоҳ бундай мавзуларда аёлларга очиқча гапиришдан ҳаё қилардилар. Бундай 
вазиятларда мўъминларнинг оналари бўлган аёллар даврага қўшилиб муаммоларга 
ечим топар эдилар. Пайғамбаримизнинг оила ҳаёти билан боғлиқ суннатлар фақат 
аёллар воситасида бизларга етказилган. Зотан, бошқача бўлиши мумкин ҳам эмас.
2. Қонуний мақсади.
Масалан Ҳазрати Пайғамбар (с.а.в.)нинг Жаҳш қизи Зайнаб (р.а.)га уйланишлари 
бир жоҳилият одатини йўқотиш учун бўлган. Араб урф-одатларига кўра асранди бола 
ажрашган аёлга унинг боқиб олган отаси уйлана олмас эди. Исломга кўра асранди бола 
141

---

бўлишни ҳеч бир қонунийлиги йўқ эди. Жоҳилият даврининг одатини йўқотиш учун 
Жаноби Ҳақ Ҳазрати Пайғамбар (с.а.в.)га асранди боласи Зайддан ажрашган Зайнабга 
уйланишни амр қилди.
3. Ижтимоий мақсади.
Ҳазрати Пайғамбар (с.а.в.)нинг баъзи уйланишлари жамиятдаги севги ва 
қариндошлик ришталарини мустаҳкамлашга қаратилган эди.
Масалан, Ҳазрати Абу Бакрнинг қизи Ҳазрати Ойша ва Ҳазрати Умарнинг қизи 
Ҳафса онамизни никоҳларига олишлари, ҳамма нарсани Ислом учун бағишлаган бу 
муборак зотларга мукофот ва уларни оилаларига яқинлаштириш учун эди. Яна Исломга 
катта хизматлари сингган Ҳазрати Усмон ва Ҳазрати Алига ўз қизларини беришлари 
ҳам шу мақсадга қаратилганди. Уйланган аёлларининг қариндош уруғлари ҳам 
Расулуллоҳ билан янада яқин бўлишга эришган бўлар эдилар.
4. Сиёсий мақсади.
Ҳазрати Пайғамбар (с.а.в.)нинг баъзи аёлларига уйланишлари, қабилаларнинг 
Исломга киришига, ҳеч бўлмаганда душман бўлмасликларига қаратилган эди. Аввал 
айтганимиздай София ва Жувайрийя оналаримизга бу мақсадда уйланганлар.
5. Инсонийлик мақсади.
Ҳазрати Пайғамбар (с.а.в.) инсонларнинг энг олийжаноби ва энг марҳаматлиси 
эдилар. Баъзи аёллар Ислом учун буюк фидокорлик қилганлар, Ҳабашистонга ҳижрат 
қилганлар, эрларининг вафоти билан бева қолиб ҳимояга муҳтож ҳолга келганлар. 
Пайғамбаримиз бу ихлос ва фидокорликлари учун уларни никоҳларига, ҳимояларига 
олишлари инсонийликнинг энг гўзал кўринишидир. Савдо, Умму Салама ва Умму 
Ҳабиба оналаримизга шу мақсадда уйланганлар.