Баҳолаш методлари мавзу баёнининг мантиқий кетма-кетлиги

I. Моментлар (лаҳзалар) методи.
Олдиндан маълум бўлган моментлар асосидаги параметрлар учун баҳони, уларнинг эмпирик моментлари билан алмаштириш орқали олинади.
К - эмпирик бошланғич момент сифатида танлама функция олинади.
К - эмпирик марказий момент сифатида танлама функция олинади.
Мисоллар:
1. Математик кутилма – бу биринчи бошланғич момент.
У ҳолда табиийки, МХ учун моментлар методи баҳоси сифатида миқдор қаралади.
2. Дисперсия – бу иккинчи марказий момент.
учун мотентлар методи баҳоси сифатида
миқдор қаралади.
3. Коварантлик учун моментлар баҳоси сифатида қуйидаги баҳо ўринли.
4. Корреляция коэффициентлари учун моментлар методига асосан қуйидаги баҳо олинади:

Бош тўпламда 2 та бизни қизиқтирадиган параметрлар учраганда ковариация ва корреляция коэффициентлари қаралади ва у ҳолда Х ва У лар орқали ҳосил қилинадиган танламалар кетма - кетликда ифодаланади.
II. Энг кўп ўхшашлик методи
Бизга Х белгилар билан узлуксиз тақсимланган n сонли элементдан иборат бош тўпламдан олинган танлама берилган бўлсин ва Х нинг эҳтимоллар зичлиги танлама бўйича баҳоланмоқчи бўлган номаълум параметрни ифодаласин ва кўринишда бўлсин. У ҳолда ўхшашлик функцияси деб муносабат билан аниқланган параметрнинг функциясига айтилади.
Мумкин бўлган қийматлари ва эҳтимоллари дан иборат бўлган Х нинг дискрет ҳолатини қараймиз. Танламада энг кўп қатнашувчи мумкин бўлган қийматларни орқали, лар орқали эса абсолют частоталарни белгилаймиз ва улар орқали танламадаги лар қийматлари келиб чиқади.
Бундай ҳолда ўхшашлик функцияси, параметрнинг функцияси дейилади ва у қуйидаги кўринишда аниқланади:
.
Энг кўп ўхшашлик методида параметрнинг баҳоси сифатида ўхшашлик функциясининг максимумга эришган қиймати олинади ва бу қиймат ( ) ларнинг функцияси бўлади, яъни, .
Унга мос танлама функция параметрнинг энг кўп ўхшашлик баҳоси дейилади.

•