Bank ishi va investitsiyalar

USD 1 week 

 
BID 
OFFER 
5,75 
5,93 
Bu yerda bid – kotirovkaning chap tomoni – jalb qilish stavkasi. Bid stavkasi 
bo’yicha kotirovkani amalga oshiruvchi bank mazkur davrda depozitga 
mablag’larni jalb qiladi; offer (yoki ask) – kotirovkaning o’ng tomoni – 
joylashtirish stavkasi. Offer stavkasi bo’yicha kotirovkani amalga oshiruvchi bank 
mazkur davr uchun pul mablag’larini joylashtirishni taklif qiladi. 
Ikkala usul ham bir xil ahamiyatga ega va butun dunyodagi valyuta dilerlari 
tomonidan foydalaniladi.

---

265 
Konversion operatsiyalar – bu valyuta bozori agentlarining bir mamlakat 
valyuta birligining boshqa mamlakat valyutasiga kelishilgan kurs asosida o’zaro 
kelishilgan summalarga muayyan muddatlarga hisoblangan holda ayirboshlashdan 
iborat bitimlaridir.
Yuridik jihatdan konversion operatsiyalar valyutalar oldi-sotdisi bitimlari 
hisoblanadi. 
Ingliz tilida konversion operatsiyalarga nisbatan Foreign Exchange 
Operations (qisqacha forex yoki FX) atamasi qabul qilingan. 
Konversion operatsiyalar muddatlariga qarab 2 guruhga ajratiladi: 

Spot turidagi operatsiyalar, yoki joriy konversion operatsiyalar; 

Forvard yoki muddatli konversion operatsiyalar. 
Ikki guruh konversion operatsiyalar o’rtasidagi farq valyutalash sanasida 
mujassamlashgan. Xalqaro amaliyotda qabul qilinishi bo’yicha, joriy konversion 
operatsiyalar spot shartlari asosida, ya’ni bitim tuzilgan kundan keyingi 2-ish 
kuniga valyutalash sanasi bilan amalga oshiriladi. Joriy konversion operatsiyalar 
xalqaro bozori spot-bozor deb yuritiladi. 
Bitim kontragentlari uchun spot hisob-kitoblari shartlari juda qulaydir: joriy 
va keyingi kun davomida zarur hujjatlarni ko’rib chiqish, bitim shartlarini bajarish 
uchun kerak bo’lgan to’lov topshiriqnomalarini rasmiylashtirib olish mumkin. 
Joriy konversion operatsiyalari uchun spot almashuv kursi qo’llaniladi. Spot 
kursi joriy valyuta kursi hisoblanadi va u doimo gazetalar sahifalarida, axborot 
agentliklari ekranlarida e’lon qilib turiladi. 
O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki milliy valyutaning xorijiy 
valyutalarga nisbatan kursining o’zgarashi natijasida yuzaga keladigan valyuta 
riskini tartibga solish maqsadida vakolatli banklar uchun ochiq valyuta 
pozitsiyalarining limitlarini belgilaydi. Jumladan, har qanday xorijiy valyutaning 
bir turi bo’yicha ochiq valyuta pozitsiyasining limiti har bir operatsion kun 
yakunida vakolatli bank regulyativ kapitalining 10%idan ortmasligi kerak. Har bir 
operatsion kun yakunida ochiq valyuta pozitsiyalarining umumiy qiymati bank 
regulyativ kapitalining 20% idan oshib ketmasligi lozim.