Bank-ishi-ma-ruza pdf

5. Naqdsiz pul aylanmasi va unin tashkil etish tamoyillari.
Naqd pulsiz pul aylanishi – banklarda pul mablag‘larini to‘lovchilar va
oluvchilarning hisobvaraqlari bo‘yicha yozuvlar yordamida yoki o‘zaro talablarni
hisobga olish yo‘li bilan amalga oshiriladigan pul aylanishidir.

---

Naqdsiz pul aylanmasi quyidagi tamoyillar asosida tashkil etiladi:
1.Naqdsiz pul aylanmasining me’yoriy huquqiy asoslarining mavjudligi.
O‘zbekistonda naqdsiz pul aylanmasining qonunchilik asoslari bo‘lib quyidagilar
hisoblanadi:
- O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi.
- O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risidagi qonuni.
- O‘zbekiston Respublikasining banklar va bank faoliyati to‘g‘risidagi qonuni.
2. Naqd pulsiz hisob kitoblarni asosan banklarda ochilgan hisob raqamlar orqali
o‘tkazilishi.
Mijozlar hisob raqam ochishda banklarni erkin tanlash huquqiga ega. Barcha
naqdsiz to‘lovlar to‘lovchining joriy hisob raqamidagi pul mablag‘lari hisobidan amalga
oshiriladi.
Masala №1
1. Kredit tashkiloti qanday tartibda to’lov topshiriqlarini amalga oshirishni
tavsivlang.
Tijorat banklar va kredit tashkilotlar orqali to’lovlar O’zbekiston Respublikasida
naqd pulsiz hisob-kitoblar to’g’risidagi nizom asosida amalga oshiriladi. Ushbu
nizomga muvofiq naqd pulsiz hisob-kitoblar quyidagi shakllar asosida amalga
oshiriladi;
-to’lov topshiriqnomasi
-to’lov talabnomasi
-inkassa topshiriqnomasi
-akkreditivga ariza
-memorial order
-plastik kartochkalar orqali naqd pulsiz hisob-kitoblar amalga oshiriladi.
2. To’lovlarni amalga oshirish (topshiriqnoma) uchun necha kun vaqt
ketadi?
To‘lov topshiriqnomasi mijozning unga xizmat ko‘rsatuvchi bankka o‘z
hisobvarag‘idan topshiriqnomada belgilangan summani mablag‘larni oluvchining
hisobvarag‘iga o‘tkazish to‘g‘risidagi topshirig‘i nazarda tutilgan to‘lov hujjatidir.
To’lov topshiriqnomasi orqali to’lovlar to’lov kuni hisobga olinadi ya’ni to’lov
topshiriqnomasi sanasidagi kunda bank amaliyot kunining 9-00 dan 16-00 gacha
bo’lgan muddatda to’lovlar amalga oshiriladi.