"bank ishi" kafedrasi

4. Banklararo kreditlar dinamikasiga ta’sir qiluvchi omillar tahlili 
O‘zbekiston Markaziy banki amalga oshirayotgan pul-kredit siyosati natijasida pul 
bozorining barqarorligi reja ko‘rsatgichlari atrofida saqlanib qolmoqda. O‘zR MB qayta 
moliyalash stavkasining qiymati keyingi yillarda pul bozoridagi vaziyatdan kelib chiqib 
rejali kamayish tendensiyasiga ega, masalan 2006 yilning 6 oyi moboynida uning miqdori 
16 foiz darajsida saqlangan bo‘lsa, 2006 yilning 15 iyulidan boshlab 14 foizga tushirildi, 
hozirgi paytda uning miqdori 9 foizni tashkil etmoqda. Stavkaning pasayishi bozorning 
umumiy barqarorligi va oxirgi yilar mobaynida inflyasiyaning pastligi sharoitida ob’ektiv 
omildir. Qayta moliyalash stavkasining darajasi inflyasiya tuzatishini hisobga olganda 
real ifodasida musbatligicha qolmoqda. Qayta moliyalash stavkasi iqtisodiyotda muhim 
ahamiyatga ega bo‘lib, uning o‘zgarishi bozor ishtirokchilari uchun o‘ziga xos signaldir. 
40
www.uzbearingpoint.com сайти маълумотларидан фойдаланилди 

---

175 
Qayta moliyalash stavkasining pasayishi bozorning boshqa stavkalariga, shu jumladan 
banklararo bozor stavkalariga muayyan darajada ta’sir ko‘rsatadi. Bu stavkalar o‘rta 
hisobda 1,0- 1,5 foizga pasaydi. Ishimizda biz Markaziy bankning qayta moliyalash 
stavkasini yillar buyicha o‘zgarishini ko‘rib chiqamiz.
YAxshi ishlaydigan 
banklararo bozor 
mavjud bo‘lsa u investitsiyalar 
samaradorligini xamda banklarning o‘z likvidligini oshirish shuningdek bank sektoriinig 
oshkoraligini kuchaytirish imkonini beradi. Qoida tariqasida, banklar zarur likvidlik 
darajasini saqlab turish uchun banklararo bozordan boshqa ishtirokchilar mablag‘larini 
jalb etish; bo‘sh turgan resurslarni joylashtirish; o‘z korparativ mijozlarining extiyojlarini 
qondirish va arbitraj bitimlarini o‘tkazish uchun qatnashadilar. Banklararo 
depozitlar 
ulishi so‘ngi yillarda ancha ko‘paydi, lekin ular boshqa turdagi depozitlarga qaraganda eng 
kam bo‘lib, banklar umumiy depozit portfelining 10 foizdan oshmaydi. 
Uchchala indeksning joriy etilishi alohida olingan har qaysi bankning va butun 
O‘zbekiston bank tizimining tiniqligiga xizmat qiladi. O‘zbekiston banklari endilikda 
sumlardagi bo‘sh turgan mablag‘larni joylashtirish va jalb etish bo‘yicha foiz stavkalariga 
doir axborotga ega bo‘lib, shu tariqa o‘zlari beradigan qarzlar va investitsiyalarning 
samaradorligini oshira oladilar. Baklararo kreditlar stavkalarini qo‘llash va ular xaqida 
ahborotdan foydalanish foiz stavkalrini va ularning boshqa foiz stavkalari bilan o‘zaro 
aloqasini tahlil qilish imkonini beradi. O‘zbekiston Markaziy banki monitar siyosatning 
banklararo bozorga ta’sirini ko‘rish mumkin.