"bank ishi" kafedrasi

Kreditlash mexanizmi
” tushunchasining o’ziga alohida 
ta’rif beradigan bo’lsak, kreditlash shart-sharoitlarini belgilovchi elementlarning yig’indisi 
tushuniladi. U o’z mazmun jihatdan “
Kredit mexanizmi” 
tushunchasiga qaraganda bir 
muncha “tor” ma’noni anglatadi. Shu bilan birga, kredit mexanizmining tarkibiga kiradi va 
bu fikr ko’pchilik iqtisodchilar tomonidan ham tan olingan.“Kredit mexanizmi” va 
“Kreditlash mexanizmi” tushunchalarining chegarasi R. G. Olxovada fikrlarida ko’rinadi. 
Uning fikricha kreditlash mexanizmi kredit mexanizmining bir elementi bo’lib, o’zida 
68
F. Mullajonov. Pul-kredit sohasidagi mavjud vaziyat va monetary siyosatning 2011-yilga mo’ljallangan asosiy yo’nalishlari. 
“Bozor, pul, kredit ” jurnali. 2011-yil 1-son. 

---

277 
quyidagi bo’g’inlarni birlashtirgan bo’lishi zarur: o’z va qarz aylanma mablag’larini 
chegaralash tamoyillari, kreditlash uslublari, ssuda schoti turlari, kreditlash obyektlari, 
kreditni rejali boshqarish uslublari, kreditdan foydalanish ustidan nazoratni tashkil etish 
metodlari va turlari. Kredit mexanizmining mazmunini o’rganishda uning tarkibiy 
elementlari muhim ahamiyat kasb etadi. Bu elementlar adabiyotlarda ayrim hollarda 
umumlashtirib, ba’zan esa alohida holda beriladi. Professor O. K. Iminovning kredit 
mexanizmining tarkibiy qismlari to’g’risidagi fikri alohida e’tiborga molikdir. Uning 
fikricha, kredit mexanizmi kredit mablag’laridan unumli foydalanish, boshqarish shakli va 
usullari tizimidan iboratdir. Kredit munosabatlari, kredit muassasalari va kredit mexanizmi 
birgalikda 
kredit tizimi 
ni tashkil qiladi. Kredit mexanizmi tarkibi har xil mulkchilikka 
asoslangan davrlarda turli ko’rinishda aks etsada tub mohiyati o’zgarmagan. Quyida 
rejali iqtisodiyot davrida mavjud bo’lgan kredit mexanizmi chizma ko’rinishida berilgan.
3-rasm.
Rejali iqtisodiyot davrida kredit mexanizmi.
69
Rasmdan ko’rinib turibdiki, kredit mexanizmi uch qismdan iborat: kredit resurslarni jalb 
qiluvchi