Baktria press Тошкент 2013 Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Тараққиёт Дастури

57. Бизнинг ташкилотимизга малакали ҳуқуқшунос керак. Мен ташкилотнинг 
кадрлар бўйича комиссияси раисиман ва мажлисда ҳамкасбларимдан муносиб 
номзодни тавсия қилишларини сўрадим. Энди ўйланиб турибман, менга тавсия 
қилишган ҳар қимни ҳам ишга олишга мажбур бўлиб қолмасмикинман? Чунки 
номзодларни мен ўзим ишга таклиф қилаяпманку. Агар у бизга тўғри келмасачи?
Меҳнат кодексининг 78-моддасига кўра, иш берувчи томонидан таклиф 
қилинган шахсларни ишга қабул қилмаслик ноқонуний ҳисобланади. Бироқ, бу 
қоида фақат ишга қабул қилиш факти сиз томонингиздан имзоланган ва таш-
килотнинг муҳри билан тасдиқланган хат-таклифнома билан тасдиғини топган 
бўлиши лозим. Бундай хатда одатда таклиф қилинган ходим хатда кўрсатилан 
муддатда ишга қабул қилишни сўраб мурожаат қилса ва ишга қабул қилиш учун 
зарур бўлган ҳужжатларни тақдим қилган тақдирда иш берувчининг таклиф 
қилинган ходимнинг ишга олиши тўғрисидаги мажбурияти назарда тутилади.
Сизнинг вазиятингизда янги ходимни излаш ҳамда у билан учрашиш ва суҳбат 
ўтказиш ишга таклиф қилиш ҳисобланмайди. Шундай экан, сиз ўзингизга мақбул кела-
диган ходимни танламагунингизгача барча номзодлар билан учрашишингиз мумкин.
Бундан ташқари ҳуқуқшунос (юрист) лавозимига Ўзбекистон Республикаси 
Вазирлар Махкамасининг 22.11.2007 йилдаги 244-сонли ва 24.08.2007 йил-
даги 182-сонли қарорлари талабларига жавоб берадиган ходимлар таклиф 
қилиниши керак.
58. Мен йирик компаниянинг ходимларни танлаб олиш бўйича менеджер 
лавозимига танловдан ўтдим. Ҳозир меҳнат шартномасини тузиш учун 
зарур бўлган ҳужжатларни расмийлаштираяпман. Лекин, ҳомиладорлигим
-
дан ва бу ҳақда корхона раҳбариятига айтмаганимдан безовта бўлаяпман. 
Ҳомиладорлик муддатим кичкина бўлганлиги сабабли ҳеч ким буни сезмади. 
Мен бу ҳақда иш берувчига айтишга мажбурманми ва шу сабабли у мен билан 
меҳнат шартномасини тузишдан бош тортиши мумкинми?
Сиз ишга қабул қилиш пайтида мажбурий тиббий кўрикдан ўтмаганингизга 
қараганда, эгалламоқчи бўлган лавозимингиз сизга ва болангизга таҳдид 
солмайди. Меҳнат кодексининг 80-моддаси 1-чи қисмига мувофиқ, ишга қабул 
қилиш вақтида ишга кираётган шахс қуйидаги ҳужжатларни:
#
паспорт ёки унинг ўрнини босадиган бошқа ҳужжатни, ўн олти ёшгача 
бўлган шахслар эса, — туғилганлик тўғрисидаги гувоҳнома ва турар жойидан 
маълумотномани;
#
меҳнат дафтарчасини, биринчи маротаба ишга кираётган шахслар бундан 
мустасно. Ўриндошлик асосида ишга кираётган шахслар меҳнат дафтарчаси ўрнига 
асосий иш жойидан олган маълумотномани;

---

33
5-БОБ
#
ҳарбий хизматга мажбурлар ёки чақирилувчилар тегишинча ҳарбий билетни 
ёки ҳарбий ҳисобда турганлик ҳақидаги гувоҳномани;
#
қонун ҳужжатларига мувофиқ махсус маълумотга ёки махсус тайёргарликка 
эга шахсларгина бажариши мумкин бўлган ишларга кираётганда олий ёки ўрта 
махсус, касб-ҳунар ўқув юртини тамомлаганлиги тўғрисидаги дипломни ёхуд мазкур 
ишни бажариш ҳуқуқини берадиган гувоҳномани ёки бошқа тегишли ҳужжатни 
тақдим этадилар.
Кўриб турганингиздек, Сиз ҳомиладорли эканлигиз ҳақида хабар беришга 
мажбур эмассиз. Лекин, шуни билишингиз лозимки, қонунчиликда ҳомиладор 
аёлларга бир қанча имтиёзлар берилган. Иш берувчингиз хомиладорлигингизни 
билмагунича бу имтиёзларни сизга кафолатлай олмайди.
Сиз безовта бўлаётган ишга қабул қилишни рад этилиши масаласига келсак, 
Меҳнат кодексининг 224-моддасига мувофиқ, ҳомиладорлиги ёки боласи борлиги 
сабабли аёлларни ишга қабул қилишни рад этиш ва уларнинг иш ҳақини камай-
тириш тақиқланади. Сиз танловдан ўтиб бўлганингиз ва меҳнат шартномасини 
расмийлаштириш учун ҳужжатларни тайёрлаётганингизни ҳисобга олсак, сизни 
ишга қабул қилишга рад этиш учун асос мавжуд эмас.
Бундан ташқари, Сиз ўзингизнинг ҳомиладорлигингизни айтмасангиз, иш 
берувчи сизга оғир меҳнат юклаб, натижада оғир оқибатга олиб келгани учун 
жавобгарликка тортилиши мумкин.