Bajardi: 1-kurs magistri

Epidemiyalar tarixi

- Antonin vabosi (165–180) - Yustinian o'lati (tauni) (541—750)

- Qaro olim (1346-1353)  - Birinchi vabo pandemiyası (1816–1826)

- Ikkinchi vabo pandemiyası (1829–1837)

- Uchinchi vabo pandemiyası (1846–1860) - Uchinchi o’lat pandemiya (1855—1959) - Tortinchi pandemiya (1863–1879)

- Beshinchi vabo pandemiyasi (1881-1896)

- Oltinchi vabo pandemiyasi (1889–1923)

- Ispan qripi (1918–1920)

- Chochqa qripi pandemiyası (2009-2010)

- COVID-19 koronavirus pandemiyası (2019 boshlangan)

Pandemiyalar tarixi

Mashhur shifokor Galen Antonin vabosini ta'riflagan. Bu haqda ma'lum bo'lgan narsalarning aksariyati uning yozuvlaridan kelib chiqadi. Pandemiya imperiyani kamida o'n besh yil davomida, ba'zilariga ko'ra esa 25 yilgacha qamrab olgan. Pandemiya markazidagi haqiqiy kasallik munozarali bo'lib qolmoqda. Kimdir chechakni kasallik deb bilsa, boshqalari uni qizamiq deb ta'kidlamoqda. Galenning alomatlari ta'rifiga isitma, terining otilishi (har xil turdagi) va oshqozon buzilishi kiradi. Sharqdan Rimga qaytib kelgan qo'shinlar kasallikni o'zlari bilan olib yurishgan va bu butun imperiya bo'ylab tez tarqalib ketgan degan fikrga deyarli hamma qo'shiladi.

Antonin o’lati

Kasallik bilan kasallangan

odamlarning taxminan 25%

vafot etdi. Milodiy 165 yildan

180 yilgacha (ba'zilari milodiy

190 yil) kamida 5 million

kishi vafot etgan. Pandemiya

avj olgan davrda Rimda tarixchi

Dio Kassiusning so'zlariga ko'ra

kuniga 2000 kishi vafot etgan.

Zaiflashgan Rim legionlari Dunay

daryosining janubidagi gallar va

german qabilalarini qamrab

ololmadilar. Xitoy bilan va Hind

okeanida savdo-sotiq qisqartirildi.

Oxir oqibat, pandemiya paytida Rim

aholisining 10% i vafot edi.

Yustinian o'lati Misrdan

boshlab deyarli barcha

O'rta yer dengizi

mamlakatlarida keng tarqalgan

va deyarli 60 yil davom etgan.

Hisob-kitoblarga ko'ra,

542 yilda Konstantinopolda

(Istambul) har kuni

1000 dan ortiq odamlar

ushbu kasallikdan vafot etgan