Б. С. Мусаев а г р о к и м

шакллантирадиган ғўза навлари ўғитга талабчан ҳисоб- 
ланади.
Экинларга бериладиган ўғит меъёри экиш муддати 
ва экиш меъёри билан уйғунлантирилиши лозим. Яхши 
ўғитланган майдонларга экиладиган уруғ меъёрини бир 
мунча камайтириш мумкин. Экишнинг мақбул муддат- 
ларидан четга чиқиш, кўчат қалинлигини ош ириб ю бо- 
риш ўғитлар самарадорлигини пасайтиради. Суғориш 
режимига қатъий амал қилиш ўғитлар самарадорлиги­
ни ошириш омилларидан биридир.
Минерал ва маҳаллий ўғитларни биргаликда қўллаш
Минерал ўғитлар ва гўнгни биргаликда қўллаш улар­
ни алоҳида-алоҳида қўллашдагига қараганда яхши са­
мара беради. Бу биринчидан, гўнг таъсирида тупрокда­
ги микробиологик жараён фаоллигининг кучайиши ва 
иккинчидан, минерал ўғитлар таъсирида тунг ва туп­
рокдаги органик моддаларнинг тезрок парчаланиши 
билан боғликдир. Минерал ва органик моддалар бирга­
ликда қўлланилганда, фосфорли ўғитларнинг тупроқ 
билан мустаҳкам бирикмалар ҳосил қилиши камаяди. 
Гўнг билан тупроққа маълум микдорда микроэлемент­
лар келиб тушади, қайсики, микроўғитлар қўллаш му- 
аммосини осонликча ҳал килишда муҳим аҳамиятга эга. 
Гўнгнинг парчаланиш жараёнида ажралиб чикадиган 
карбонат ангидрид \а в о таркибига ўтади ва усимлик­
ларда фотосинтез жараёнини кучайиши учун хизмат 
қилади.
Минерал ва маҳаллий ўғитларни биргаликда қўллаш- 
га айниқса тупрокда ози қ моддалар концентрацияси­
нинг ош иб кетишига ўта сезгир, лекин бутун ўсув 
даври давомида уларни етарли микдорда бўлиш ини та­
лаб қиладиган бодринг, пиёз, маккажўхори каби экин­
лар талабчандир.
Гўнг тупроқнинг асосий компонента бўлмиш гумус