Б. С. Мусаев а г р о к и м

биологик азот тўплайди. Унинг бир қисмидан улар ўз 
мақсадида фойдаланса, қолган қисми кейинги экила­
диган экинларни азот билан таъминлашга хизмат кила­
ди. Дуккакли экинлар тупрокдан кўп мнкдордаги ф ос- 
фор ва калийни олиб чиқиб кетади.
Ўғит қўллаш чуқурли/и бевосита тупроқни ишлаш 
усули билан боғлиқдир. Ўғитлар тупроқнинг нам билан 
етарли таъминланган катламига киритилганда, яхши 
эрийди ҳамда экинларнинг озикданиш и учун кулай 
шароит яратилади. Тупроқни ишлаш бегона ўтларни 
йўқотишда энг муҳим тадбир бўлиб, пировардида экин­
ларнинг озикданиш шароитини яхшилашга хизмат кила­
ди. Ишлов бериш билан тупроқнинг ҳайдалма катлам 
чукурлиги ошади, экинлар бақувват томир ёяди, нати­
жада ўсимликлар тупроқнинг чуқур қатламларидан ҳам 
ози ^ моддаларни ўзлаштиради.
Ўғитлар самарадорлигини белгилашда экинлар на­
вини ҳисобга олиш муҳим аҳамиятга эга. Маълумки, 
ҳар бир нав ўзига хос биологик индивид бўлиб, тегиш­
лича ер усти қисми ва илдиз тизимини шакллантиради. 
Янги нав ва дурагайларнинг физиологик-агрокимёвий 
паспортларини билмаслик окибатида кўп ҳолларда туп­
рокка киритилган ўғитлар қўшимча ҳосил билан коп- 
ланмайди.
Агрокимёгар олимларнинг эътироф этишларича, 
ҳозирги кунда 
м ав ж уд 
бўлган ғўза навларининг ўғитга 
бўлган талаби турличадир. Бу масалада академик Ж. С. 
Сатгоров ва 
у н и н г
шогирдлари кенг кўламдаги тадқи- 
қ о т л а р н и ам алга 
оширганлар. Олинган 
м аъ л ум отл ар га 
К араганда, 
физиологик фаол, кучли илдиз тизимини

---