B. M. Tojiboyev, D. A. Alijanov chorvachilikda ozuqa tayyorlash va

Ozuqa
Zichligi
1
2
Zichlanmagan pichan
65-120
Senaj
250-300
Zichlangan pichan
250-320
Silos
650-700
Somon:
maydalanmagan (sochilgan holda)
maydalangan (sochilgan holda)
zichlangan
30-40
60-80
120-220
O‘t uni
180-200
Omixta yem:
sochilgan holda
granula
500-650
650-790
Yer usti silos xandaqlarining qurilish konstruksiyalari 
statsionar va ayrim hollarda tashib yurish uchun qulay bo‘lakli 
bo‘ladi (1-rasm). Xandaq devorlari tashqariga 1:10 qiyalikda 
o‘rnatiladi. Devorlarni tayyorlashda temirbeton, beton, 
tosh va g‘isht materiallardan foydalanish mumkin. Devorlar 
mustahkamligini ta’minlash maqsadida har 3-4 m oraliqda 
tayanch qurilmalari o‘rnatiladi.
Ildizmevali ozuqa saqlash inshootlari ham silos xandaqlari 
kabi yerga chuqurlatib, yarim chuqurlangan va yer usti hola-

---

11
tida quriladi.
1.1-rasm.
 
Yer ustiga qurilgan silos xandaqlarining konstruktiv 
elementlari
Nazorat uchun savollar
1. Ozuqalarni chorva mollari va parrandalar iste’moliga 
tayyorlash shartlari.
2. Ozuqa muvozanati deb nimaga aytiladi?
3. Ozuqaga bo‘lgan yillik ehtiyoj qanday hisoblanadi?
4. 4000 l sut beruvchi sigirning ozuqa ratsioni tarkibida silos 
necha foizni tashkil etishi lozim?
5. 2500 l sut (yog‘liligi 3,8-4,0 foiz) beruvchi sigir uchun bir 
yilda qancha ozuqa birligi talab etiladi?
6. Talab etilgan ozuqani saqlash xandaqlari, g‘aramlari 
qanday hisoblanadi?
7. Saqlash xandaqlari uzunligi qanday aniqlanadi?
8. Xandaqlar qurilishiga qanday talablar qo‘yiladi?

---

12