B. M. Tojiboyev, D. A. Alijanov chorvachilikda ozuqa tayyorlash va

 
- elektr dvigatel f.i.k.
11.3. Briketlash qurilmalari
Ozuqalarni briketlash uchun presslarning quyidagi tiplari 

---

89
qo‘llaniladi: shtempli (ochiq va yopiq qolipli), g‘ildirakli, halqa-
simon, shnekli va mundshtukli. Omixta yem sanoatida, asosan, 
shtempelli tipdagi presslardan foydalaniladi.Ular bir – ikki – 
va to‘rt shtempelli bo‘ladi. Bular ichida bir va ikki shtempelli 
presslar keng tarqalgan.
To‘liq ratsionli briketlarni tayyorlashda, shtempelli va 
halqasimon presslardan foydalaniladi. Shtempelli presslarda 
sochiluvchan massa qolip teshigida qaytma-ilgarilanma 
harakatlanadigan shtempel ta’sirida qolip teshigida briket holiga 
keltiriladi. Qolip teshigi ko‘ndalang kesim yuzasi briket shaklini 
aniqlaydi.
Presslanadigan, sochiluvchan omixta yem yoki to‘liq ratsionli 
omixta ozuqalar elastiklik xususiyatlarga ega. Shuning uchun 
mustahkam briket olish nisbatan yuqori solishtirma bosim va 
briketlarni biroz muddatda bosim ostida ushlab turishga bog‘liq.
Ochiq qolipli shtempelli presslarda, briketlarni bosim ostida 
ushlab turish vaqti, uning qolip teshigidan o‘tish tezligi bilan 
aniqlanadi.
Shtempelli pressda briket hosil qilish jarayoni 11.5-rasmda 
ko‘rsatilgan.
I holat. Shtempel (1)ning boshlang‘ich holatida omixta yem 
yuqoridan qolip teshigi (2)ga uzatiladi.
II holat. Bu holatda presslanadigan material shtempel hara-
kati natijasida qolip teshigiga suriladi va yuqoridagi material 
teshigi (3) shtempel bilan yopiladi.
III holat. Ozuqadagi havo haydaladi, dastlabki zichlashti-
rish amalga oshiriladi. Qisish deformatsiyasining o‘sishi bilan 
presslash jarayoni zichlashtirishning solishtirma bosimi ostida 
kechadi. Briketlanayotgan materialning zichlashib borishi nati-
jasida bosim oldindagi presslangan briketga va hokazo tarzdagi 
teshikdagi hamma briket tizmasiga uzatiladi.
IV holat. Bunda shtempel teshikda, bir tizim bo‘lib turgan 
briketlarni, yangi hosil bo‘lgan briket qalinligiga teng masofaga 
suradi. Orqaga qaytishda esa yuklash teshigi (3) ni ochadi va 
dastlabki holatga qaytadi. Sikl qaytariladi.

---

90
11.5-rasm