B. A. Xakimov biologiya fanidan masalalar

 
 
 
 
 

---

101 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42
Mitoz xromasoma va DNK (xromatida) holati. (n -xromasoma c -DNK soni) 
Mitoz sikli 
 
Interfaza
3 ta bosqich : 
✓
G1 - sintezdan oldingi davr 2n 2c 
✓
S - sintez davri (reduplikatsiya) 2n 
4c
✓
G2 - sintezdan keyingi davr 2n 4c 
Mitoz 
4 ta bosqichdan iborat : 
✓
Profaza → 2n 4c 
✓
Metofaza → 2n 4c 
✓
Anafaza → 4n 4c 
✓
Telofaza → 2n 2c 
Mitoz
tufayli boʻladigan jarayonlar 
✓
mikrosporani boʼlinishi 
✓
vegetativ va generativ hujayraning boʼlinishi 
✓
murtak xaltasidagi hujayralar hosil boʼlishi 
 
 
Mitoz sikli bosqichlarida xromosomalar va xromatidalar (dnk) sonini aniqlash 
Sog‘lom odamlarda 
Mitozsikli 
Xromosoma
larsoni(n) 
DNK (xromatidalar )soni (c) 
Interfazadavrlari 
1 
sintezga tayyorgarlik 
davri 
46(2n) 
46(2c) 
2 
S sintezdavri 
46(2n) 
92(4c) 
3 
sintezdan keying davr 
46(2n) 
92(4c) 
Mitoz bosqichlari 
I 
Profaza 
46(2n) 
92(4c) 
II 
Metafaza 
46(2n) 
92(4c) 
III 
Anafaza (ikki qutbdagi 
jamisi) 
92(4n) 
92(4c) 
IV 
Telofaza 
46(2n) 
46(2c) 
Daun sindromli odamlarda 
Mitoz sikli 
Xromoso-
malar soni(n) 
DNK (xromatidalar 
)soni (c) 
Interfaza davrlari 
1 
sintezga tayyorgarlik 
davri 
47 
47 
2 
S sintezdavri 
47 
94 
3 
sintezdan keying davr 
47 
94 
Mitoz bosqichlari 
I 
Profaza 
47 
94 
II 
Metafaza 
47 
94 
III 
Anafaza (ikki qutbdagi 
jamisi) 
94 
94 
IV 
Telofaza 
47 
47 

---

102 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42
6.2.Mitoz bo‟linishga doir masalalar. 
 
1.Daun sindromi bilan kasallangan erkak hujayra siklining metafaza bosqichida xromosoma 
sonini aniqlang. 
Yechim: Jadvalda 
2.Daun sindromi bilan tug‘ilgan o‘g‘il bolaning somatic hujayrasida mitozning profaza 
bosqichida autosoma xromosomalari (a), jinsiy xromosomalari (b) va jami xromatidalari (c) 
sonini aniqlang.
3.Daun sindromi autosoma xromosomalar sonining o‘zgarishi bilan kelib chiqadigan kasallik 
bo‘lib, bunday odamning somatic hujayrasidagi xromosomalar soni 46 emas 47 ta bo‘ladi. Undan 
45 tasi autosoma (sog‘lom odamda 44 ta) va 2 tasi jinsiy xromosoma (jinsiy xromosomalar soni 
o‘zgarmaydi) hisoblanadi. Profaza bosqichida xromosomalar soni holatini jadvaldan topamiz. 
Xromosomalar soni 47 ta bo‘lsa, demak, 45 ta autosoma, 2 ta jinsiy xromosomalar bo‘ladi.
Xromatidalar soni esa 94 ta ekan. 
4.Daun sindromi bilan kasallangan ayol hujayra siklining anafaza bosqichida qutblarga 
nechtadan xromosoma tarqalishini aniqlang. 
Yechim: Jadvalda berilganidek anafaza bosqichida jami xromosomalar soni 94 ta va 
xromatidalar soni ham 94 ta bo‘ladi. Bu bosqichda xromosoma xromatidalarini birlashtirib 
turuvchi bel bog‘ uziladi, natijada, xromatidalar mustaqil xromosomaga aylanadi va bo‘linish 
urchug‘I mikronaychalari qisqarishi natijasida xromosomalar hujayra qutblari tomon tortilla 
boshlaydi. Shunda hujayraning bir qutbiga 47 ta xromosoma tarqaladi. Shuncha xromatida 
xromosoma tarkibida bo‘ladi. 
5.Klaynfeltr sindromi bilan kasallangan erkak hujayra siklining metafaza bosqichida 
xromosoma sonini aniqlang.
Kleynfelter sindromli odamlarda 
Mitozsikli 
Xromosomal
arsoni(n) 
DNK (xromatidalar 
)soni (c) 
Interfaza davrlari 
1 
sintezga tayyorgarlik 
davri 
47 yoki 48 
94 yoki 96 
2 
S sintez davri 
47 yoki 48 
94 yoki 96 
3 
sintez dan keying 
davr 
47 yoki 48 
94 yoki 96 
Mitoz bosqichlari 
I 
Profaza 
47 yoki 48 
94 yoki 96 
II 
Metafaza 
47 yoki 48 
94 yoki 96 
III 
Anafaza (ikki qutbdagi 
jamisi) 
94 yoki 96 
94 yoki 96 
IV 
Telofaza 
94 yoki 96 
47 yoki 48 

---

103 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42
Yechim: Jadvaldan topamiz. Metafaza bosqichida xromosomalar soni 47 yoki 48 ta bo‘ladi.
6.Klaynfeltr sindromi bilan kasallangan erkak hujayra siklining metafaza bosqichida autosoma 
sonini aniqlang.
Yechimi:Jadval asosida metafaza bosqichida xromosomalar soni 47 yoki 48 ta ekanligini 
topamiz. Klaynfeltr sindromi kasalligi jinsiyxromosomalar sonining o‘zgarishi bilan kelib 
chiqadigan kasallik bo‘lib, bunday odamning somatik hujayrasida autosomalar soni sog‘lom 
odamniki singari 44 ta bo‘lib, jinsiy xromosomalar soni esa XXY yoki XXXY bo‘ladi.