B. A. Xakimov biologiya fanidan masalalar

Yechilishi:
Uy tovug`ining gaploid to`plami n-39 ta bo`lasa, diploid to`plami 2n-78 ta bo`ladi. 
Teri hujayrasi yadrosida 72 ta xromosoma bo`ladi. Teri hujayrasi yadrosida reduplikatsiya 
jarayonida DNK miqdori ikki hissa ortadi. Ya`ni har bie xromosoma tarkibida ikki hissa ko`p 
DNK hosil bo`ladi. 78 ta xromosoma tarkibida 156 ta DNK bo`ladi. Reduplikatsiyadan so`ng 
faqat DNK miqdori ortadi, lekin xromosomalar soni o`zgarmaydi. 
6.Meyoz jarayoni buzilishi tufayli makkajo`xori hujayrasidagi ikkinchi va beshinchi 
xromosomalar jufti tarqalmay bir qutbga o`tadi. Hosil bo`lgan shu spermiylar ishtirokida 
urug`langan murtakda xromosomalar nechta bo`ladi?
Yechilishi:
Meyoz jarayonida bo`linayotgan dastlabki hujayra bu – birlamchi jinsiy hujayra 
hisoblanadi. Makkajo`xorining birlamchi jinsiy hujayrasida xromosomalar to`plami 20 ta bo`ladi. 
Shu hujayralarning meyoz bo`linishi natijasida hosil bo`lgan jinsiy hujayralar – spermiylar yoki 
tuxum hujayralar deyilib, ularda xromosomalarning gaploid to`plami bo`ladi, ya`ni 10 ta. Meyoz 
bo`linishda xromosomalarni o`zaro konyugatsiyalanishi natijasida gomologik xromosomalar jufti 
hosil bo`ladi, ya`ni 20 ta xromosomalar 10 juft bo`lib joylashadi. Bu gomologik xromosomalar 
meyozning anafaza 1 da ikkala qutbga teng miqdorda taqsimlanishi natijasida hosil bo`lgan ikkita 
spermiyda 10 tadan xromosoma bo`ladi.
7.Agar meyoz bo`linish buzilib ikkinchi va beshinchi xromosomalar jufti tarqalmasa, qolgan 
xromosomalar jufti teng miqdorda ajraladi. Demak, qolgan sakkiz juft xromosomalar ikki qutbga 
teng miqdorda o`tsa, hosil bo`lgan ikkita hujayraga sakkiztadan xromosomalar o`tadi. Ikkinchi va 
beshinchi juft xromosomalar ajralmay qolishi natijasida to`rtta xromosoma bitta qutbga tarqalib 
bitta hujayrada 12 ta, ikkinchi hujayrada 8 ta bo`lib qoladi. Ular sog`lom gaploid to`plami (10 ta) 

---

64 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42
tuxum hujayra bilan qo`shiladi 10+8=18; 10+12=22. Hosil bo`lgan murtakda 18 ta yoki 22 ta 
xromosoma bo`lar ekan.
8.Agar bir kunda to`qima va organlar hayotiy jarayonlarning normal o`tishi va ish bajarish 
uchun 2660 kkal energiya sarflangan bo`lsa, oziq moddalarning parchalanishi natijasida hosil 
bo`lga energiya (kkal) moqdorini toping?