Азим ҳожиев ўзбек тили сўз ясалиши


-лик аффикси қўлланган  бўлса ҳам, лекин ҳозирги ўзбек адабий тилида  -чилик



Download 51,54 Kb.
Pdf ko'rish
bet57/109
Sana02.06.2023
Hajmi51,54 Kb.
#947764
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   109
Bog'liq
Azim Hojiyev. O\'zbek tili so\'z yasalishi tizimi

-лик
аффикси қўлланган 
бўлса ҳам, лекин ҳозирги ўзбек адабий тилида 
-чилик
аффикси 
маъно ва вазифа жиҳатидан бутунлай фарқли аффикс 
ҳисобланади. Унга хос маъно ва вазифада 
-лик
аффиксини 
қўллаш тўғри бўлмайди. Шу туфайли бир вақглар 
-чилик
аффикси ўрнида 
-лик
аффикси қўлланган бўлса, унинг 
ҳозирги ўзбек адабий тили нуқгаи назаридан меъёрий (тўғри) 
эмаслиги аниқ сезилади: 
Ана шу юқорида кўрсатилган цийин-
ликларни кўз олдимизга келтирамиз . ( „Худосизлари, 1928)
1917—1918 йилларда 17- йилги қурғоқликдан кейин
... . 
(ТФ К 5 к. б.)
Баъзи сўзлардан 
-чилик_аффиксига_хос_маъноли_сўз_ясалишида_унинг_ўрнида__-лик'>-чилик
аффиксига хос маъноли сўз 
ясалишида унинг ўрнида 
-лик
аффиксини қўллаш ҳоллари 
ҳозирда ҳам учрайди ва бу нарса хато эмасдек туюлади. Мас., 
-чилик
ва 
-лик
аффикси ёрдамида айни бир сўздан ясалган 
қуйидаги мисолларни қиёслайлик: 
Сенинг учун ҳар бир азоб-
уқубатни тортишга тайёрман ва ҳар бир оғирликка чидайман.
(С. Айний) Боланг туфайли ҳар қанча оғирчилик бўлса ўстингга
ол. (А. Ҳаҳҳор) Шаҳодат муфтининг хурсандлигига қўшилмай,
тунд ўлтирувчи Калоншоҳ, парвосиз қўлини оловга иситди. (А. Қо-
дирий) Азиз меҳмоннинг хурсандчилиги учун кечқурун бир
кўнгилхушлик қилсак. (М. Исмоилий) Ол, болам, ола қол, деган
эди Олъга Петровна меҳрибонлик билан, Дилшодяна бешбадтар
қизариб кетди. (М. Исмоилий) Айвонда ямоқ ямабўтирган онаси
Гулсумбиби ... бошини кўтариб меҳрибончилик билан қизига
қаради. (Ойбек)
Лекин 
-лик
аффиксининг 
-чилик
аффиксига хос маънода 
қўлланиши баъзи сўзларда ва маълум матнларда унчалик 
хатодек туюлмаса ҳам, барибир, улардан ҳар бирини ўз 
вазифасида қўллаш, бу икки аффиксни маъно ва вазифасида 
аниқ фарқлаш керак бўлади. Бунда 

Download 51,54 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish