Axmedova Malohat Ergashevna pedagogika nazariyasi va tarixi

«Avesto» quyidagi kitob (qism)lardan iborat:
1.
V endidod.  U   22  b o b d an   ib o rat  b o ‘lib,  A x u ra  M a z d a   b ilan  
Z a rd u sh tran in g  sav o l-jav o b i  yozilgan.
2.
V isparad. 24 bo b d an  ib o rat b o ‘lib, ib o d at q o ‘shiqlarini o ‘z ichiga 
oladi.
20Homidov H. Avesto fayzlari. -  Т.,  2 0 0 1 .- В .   31.
43

---

3.
Yasna. U 72 bobdan 
iborat
 b o ‘lib, qurbonlikchiqarish, m arosim da 
aytiladigan  qo'shiqlarni,  xudolar  madhiyasini  va  boshqa  diniy 
m arosim larga  xos  rasm -rusum larni  o 'z   ichiga  oladi.  Uning  17 
bobi  gotlar -  gim nlar  deb  atalgan.  Bu  boblar  «Avesto»ning  eng 
qadim gi qismlari.
4.
Yasht. U Zardushtiylik xudolari va m a’budalari m adhiga aytilgan 
22
 qo 'shiqni  o ‘z  ichiga oladi.
5.
K ichik  «Avesto».  U n  Quyosh,  Oy  va  m a’budalar  sharafiga 
aytilgan m atnlarni o 'z  ichiga oladi41.
«Avesto»ning  k o ‘plab  tadqiqotchilari,  bu  nodir  kitobda  yuksak 
m a’naviyatlilik  va  axloq  masalalari  yoritilganini  ta ’kidlaganlar.  Bu 
qarashlar«G ot», «Yasna» va «Yasht»larning ayrim boblarida ifodalangan. 
Pedagogika  tarixi  b o'yicha  m ajm ualar  va  o 'q uv  qo'llanm alarida  xuddi 
m ana shu diqqatga sazovor o'rinlarni  saralagan  holda  kiritish  lozim.
■-Ч
Eslab  qoling! 
«A vesto»dn  t a ’k id lan ish ich a,  ikki  q a ra m a -q a rsh i  kuch: 
ezg u lik   va  y o m o n lik   m av ju d .  Y ax sh ilik   k u ch larig a 
A x u ram azd a,  y o m o n lik   k u c h la rig a   A x rim a n   b o sh ch ilik  
qiladi.
Inson  hayoti,  uning  jam iyatdagi  o'rni  va  faoliyati  aham iyati  shu 
m urosasiz  kurash yakuni  bilan belgilanadi.  Shu  bois  insonlar o'zlarining 
m a’naviy  sifatlari  bilan  ezgulik  tarafdori  ekanini  k o ‘rsatishi  v a  bu  bilan 
ezgulik ruhlari yovuz kuchlarga qarshi kurashda ko'm aklashishlari kerak, 
aks  holda  axloqi  past,  порок  inson  osongina  yovuzlik  to 'rig a   ilinadi, 
deyiladi.  Y olg'on  tarafdorlariga  esa  abadiy  qiynoq  hozirlangan.  Shu 
sababli  inson  hayotda  biror  bir  m aqsadni  belgilar  ekan,  o 'z   zim m asiga 
m a’lum  m ajburiyatlarni  olib,  ularning  bajarilishi  uchun  m as’uliyat  his 
etm og‘i  lozim,  degan g 'o y a ilgari suriladi.
Yuksak  m a’naviy  sifatlilik  Zardushtiylik  bo'yicha  jaholatning, 
yom onlikning oldini olishdir. Undagi  qadim gi tibbiyot,  fazo to ‘g ‘risidagi 
fikrlar, astronom iya va falsafaga oid nodir fikrlar inson qalbini yorug' likka 
chorlaydiki,  bu  yorug'lik,  albatta,  yaxshilikka  olib  boradi.  A na  shunday 
ezgulikka xos  faolivatlar A xura M azda obrazi  orqali  ifoda etilgan.
Shu bilan birga «Avesto»da,