Axborot xizmati va jamoatchilik bilan aloqalar yo’nalishi 111-guruh talabasi Sitora Farmonova

Argumentlarni rad etish.

Tezisni isbotlash uchun opponent tomonidan keltirilgan argumentlar tanqid qilinib, ularning xatoligi yoki tezisni isbotlash uchun yetarli emasligi aniqlanadi. Argumentlarning xatoligi tezisning ham xato ekanligini isbotlamaydi, bunda tezis chin bo`lishi ham mumkin: Argumentlarni rad etish orqali tezisning isbotlanmaganligi asoslab beriladi. Argument (asos)larga taalluqli xatolar:

1.Asoslarning xatoligi. Tezis isbotlanganda yoki rad etilganda xato argumentlarga chin deb asoslanish natijasida ataylab yoki bilmasdan mantiqiy xatoga yo`l qo`yiladi. Masalan, Qadimgi grek faylasufi Fales o`z ta’limotini hamma narsa suvdan paydo bo`lgan, degan fikrga asoslanib yaratgan.

2.Asoslarni avvaldan taxminlash shaklidagi xato. Tezis isbotlanmagan argumentlarga asoslansa, bunday argumentlar tezisning chinligini isbotlamaydi, balki tezisning chinligi taxminlanadi, xolos.

3.«Aylanma isbot etish» deb nomlanuvchi xato. Tezisning chinligi argumentlar orqali, argumentlarning chinligi tezis orqali isbotlansa mantiqiy xatoga yo`l qo`yiladi. Masalan, «So`zning qudrati fikr bilan o`lchanadi», degan tezisni «Fikrning qudrati so`z bilan o`lchanadi», deb isbotlasak, yuqorida aytilgan xatoga yo`l qo`yiladi.