Axborot xizmati va jamoatchilik bilan aloqalar yo’nalishi 111-guruh talabasi Sitora Farmonova

Sofistlar, paralogizm, paradoks, eristika

Mantiqiy xatolar tafakkur qonunlarini buzish, xulosa chiqarish qoidalariga amal qilmaslik natijasida yuzaga keladi.

Sofistlar – isbotlash jarayonida ataylab (qasddan) xatoga yo`l qo`yuvchilar deb, ularning ta’limoti esa sofizm (grek. – ayyorlik) deb ataladi.

Paralogizm – fikr yuritish jarayonida bilmasdan mantiqiy xatoga yo`l qo`yilishiga aytiladi.

Paradoks – chinligini ham, xatoligini ham birday isbotlash mumkin bo‗lgan fikrlarga aytiladi.

Eristika – bahs yuritish san’ati. O`ziga xos qonun-qoidalarga amal qilishni talab etadi. Bularga asosan quyidagilar kiradi:

– zaruriyatsiz bahslashmaslik;

– mavzusiz bahs yuritmaslik

– bahs davomida mavzudan chetga chiqmaslik yoki mavzuni o‗zgartirmaslik;

– bahs mavzusi yuzasidan o`zaro zid yoki qarama-qarshi fikrlar bo`lmasa, bahsni tox`tatish;

– mavzuni yaxshi biladigan, aqlli odamlar bilangina bahslashish;

– bahs yuritishda mantiqiy qonun-qoidalarga amal qilish

Argumentlashning mantiqiy asoslarini bilish va bahs yuritish qoidalariga amal qilish tafakkur madaniyatini yuqori darajaga ko`tarish imkonini beradi.