Avtomobil indd

Tosol A–40, A–65
suyuqliklari. 
A–40 (1985- yildan keyin 
A40–M) tosolining muzlash harorati –40°C, A–65 tosolning 
muz lash harorati esa –65°C. Bu suyuqliklar kengayish bakchasi 
bo‘l gan yopiq sovitish tizimlarida yil davomida foydalanish 
uchun mo‘ljallangan. A tosoli muzlash harorati –21,5°C va 
20°C haroratdagi zichligi 1,12–1,14 g/ sm
3
bo‘lgan antifriz 
konsentranti (massasi bo‘yicha miqdori 96 foiz bo‘lgan 
etilenglikol, suv ko‘pi bilan 3 foiz, qolgani korroziyala nishga 
va ko‘pik hosil bo‘lishiga qarshilik ko‘rsatuvchi qo‘shilmalar)
dan iborat A–40 tosolini olish uchun 1 
l
aralashmaga 0,79 
l
, 
A–65 tosolini olish uchun esa 0,58 
l
distillangan suv qo‘shiladi. 
Tosollar ko‘kish-yashil rangda bo‘ladi. Tosollar sovitish 
tizimida avtomobil har 60 ming km yo‘l yurganidan keyin, ikki 
yilda bir marta almashtirilishi lozim. 
40 va 65 markali past haroratlarda muzlaydigan suyuqliklar. 
Bu suyuqliklar bilan kengayish bochkasi bo‘lmagan berk sovitish 
tizimlari to‘ldiriladi. Bu suyuqliklarning muzlash harorati mos 
ravishda –40 va –65°C ga teng. 40 markali antifriz och sariq 
rangda bo‘lib, tarkibida 53–55 foiz etilenglikoldan, qolgani 
esa suv dan iborat. 65 markali suyuqlik esa zarg‘aldoq rangda 
bo‘lib, 66 foiz etilenglikol va 33 foiz suvdan tashkil topgan. 
Past haroratda muzlaydigan suyuqliklar sovitish tizimidan 
bahorda (avtomobilni yozda foyda lanishga tayyorlayotgan 
paytda) to‘kiladi. 
«Ëåíà»
 
nomli past haroratlarda muzlaydigan suyuqliklar.
 
Keyingi yillarda «Ëåíà» nomli ÎÆ-Ê, ÎÆ–40 va ÎÆ–
65 markali sovituvchi suyuqligi ishlab chiqarilmoqda. Bu 
suyuqlikning xususiyatlari Tosolning tegishli markalariga yaqin 
(7. 1-jadval), ammo cho‘yan va aluminiydan tayyorlangan 
detallarni kamroq korroziyalaydi. 
7. 1-jadval