Автоматика асослари ва микропроцессор техникаси

Автоматик назорат — технологик жараён ҳақида оператив маълумотларни автоматик равишда қабул қилиш ва уни қайта ишлаш учун керакли бўлган шароитларни таъминлайди.
Автоматик назорат системаси (2,а-расм) ўлчанадиган катталикни берилган қиймати билан таққослаб, натижаии ўлчайди. Ўлчанадиган катталик X назорат обьекти КО дан датчик Д га берилади ва қулай бўлган Х қийматга ўзгартирилади. Х сигнал таққослаш элементи ТЭ да Х эталон сигнал билан таққосланади. Эталон сигнал Х топшириқ бергич ТБ дан берилади. Таққослаш натижасида ҳосил бўлган Х3 сигнал ўлчаш асбоби ЎА да ўлчанади. Автоматик назорат ишлаб чиқариш жараёнини автоматлаштиришнинг биринчи поғонаси қисобланади. Автоматик назорат системаси қуйидаги вазифаларни бажариши мумкин:
— ишлаб чиқариладиган маҳсулотни ва сарфланадиган энергияни ҳисобини олиш;
— иссиқлик, босим, электр ток ва бошқа ишлаб чиқариш жараёнларининг катталикларини текшириб туриш;
— хизмат ўтовчи шахсни ишлаб чиқариш жараёнини бориши тўғрисида огоҳ қилиш (сигналлаш).
Автоматик ростлаш - технологик жараённинг ростланадиган катталикларини автоматик ростлагичлар ёрдамида технологик жараён регламентида белгиланган қийматда сақлаб туради ёки олдиндан берилган қонун бўйича ўзгартиради. Бу қолда одам фақат ростлаш системасининг тўғри ишлашини назорат қилади.
Автоматик ростлаш системаси — ёпиқ динамик система бўлиб (2,б-расм) тескари боғланишга эгадир. Бу ерда таққослаш элементига датчикда ўзгартирилган Х ва топшириқ бергичдан Х сигналлар таққосланади, натижаси автоматик ростлагичга берилади. Бу натижа Х1 — Х2 га тенгдир. Автоматик ростлаш жараёнида шундай ростловчи таъсир ишлаб чиқарилиши керакки, натижада Х3 нолга ёки энг кичик сонга интилсин (Х3-»0).



2-расм. Автоматик системаларни функционал схемалари.
а) - автоматик назорат системаси;
б) - автоматик ростлаш системаси;
в) - автоматик бошқариш системаси.