Avtomatika asoslari va avtomatik rostlagichlar : Elektr ta'minoti : O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan

Yuzalarni qoplash jarayonlari. 
B uyum larni yuza qism in i m etall 
yoki kuk u n sim o n p o lim erlar bilan q oplash, galvanika, tu rli xil usullar
140

---

A V TO M A TIK A A SOSLA RI VA A V T O M A T IK R O S T L A G IC H L A R
bilan b o 'y a sh ishlarida san o at ro b o tlarid an keng foydalaniladi. R o b o t­
lar b u y u m yuzasini m etallashtirishda yuzani tayyorlash (tozalash, 
silliqlash va shu kabi), b uyum ni uzatish va uskunaga o ‘rn a tish , m etal- 
lashtirib b o ‘lg an d an so ‘ng b uyum ni ish zo n asid an olish va nihoyat 
bevosita bu y u m yuzasini m etall bilan q oplash kabi ish larn i bajaradi. 
B uyum yuzasini qoplash galvanik usuli q o ‘llan g an d a esa rob o tlar 
uskunalarga xizm at etish, yuzani qoplashga tayyorlash va nihoyat, 
qoplash ja ra y o n in i am alga oshiradi.
Yig‘uv ishlari. 
Yig‘uv ishlaridagi asosiy va y o rd a m c h i operatsiya- 
larni av to m atlash tirish d a m axsus san o at ro b o tlari q o ‘llanilm oqda. 
B unday ro b o tla m in g q o ‘llanilishi o p e ra to m i ju d a k o ‘p jism o n iy ish- 
lard a n o zo d qilib, jara y o n n in g m o ‘tadilligini ta ’m in eta d i, o p e ra to r 
to m o n id a n y o ‘l q o ‘yilishi m um kin b o ‘lgan x atoliklarning o ld i olinadi. 
Yig‘uv ishlarini ro b o tlard a n foydalanib avto m atlash tirish im koni b u ­
y u m larn i uzatish d a to ‘g ‘ri chiziqli y o ‘nalish boM ganda va ularni 
m oslam aga o ‘m a tish d a k o ‘payib boradi.
N azorat, transport va ombor ishlarini avtom atlashtirish. 
R o b o tlar 
q a to r n az o rat ishlarini avtom atlashtirishda, q o tish m a va boshqa m ate- 
riallar kim yoviy tark ib in i tahlil qilishda, nam u n av iy d e ta lla m i n a- 
zoratga tayyorlash va ularn i nazo rat etish u c h u n uskunalarga o ‘rna- 
tish d a, sinovdan o 'tk a z ish d a va shu kabilarda q o ‘llaniladi.
S an o at ro b o tlarin i o m b o r x o ‘jaligida q o ‘llan ilg an d a d e ta lla m i sis­
te m a tik taxlash, jo y lash tirish , ularni izlash, belgilangan p ro g ram m a 
b o ‘yicha tash ish kabi ishlar am alga oshirilishi m um kin.
U m u m a n olg an d a sanoat robotlari qurilish d a, yengil san o a td a , 
farm asevtika, p o c h ta xizm ati va boshqa ta rm o q la rd a , ilm iy tad q iq o t 
ishlarida q o ‘llanilishi m um kin. M asalan, to ‘qim ach ilik san o a tid a m a- 
teria llam i b o ‘la k -b o ‘lak qilib tashishda, tikuv m ateria lla rin i bir-biriga 
m oslab berish d a, tu g m ach a la rn i tik ish d a va p o c h ta yuk larin i taxlash, 
tash ish d a va hok azo lard a. X izm at etish sohasida ro b o tla r qorovullik, 
b o g ‘d o rlik vazifasini o ‘tash i, idish-tovoq va k iy im -k ech ak larn i yu- 
vishi, b e n z in tarq a tad ig an stansiyalarda ishlashi, ax latlarn i yig‘ishi, 
d o n alab so tiladigan to v arla m i sotishi, oziq -o v q at b u y u rtm alarin i jo y - 
lashi m u m k in . R o b o tla r yana y o n g ‘inni avtom atik o ‘chirish sistem a­
sida ishlashi, k o ‘c h a harak ati qoidalarini b oshqarishi m um kin.
141

---

A V TO M A TIK A A SOSLA RI VA A V TO M A TIK R O S T L A G IC H L A R