Avlodlar dovoni


GAPNING UYUSHIQ BO`LAKLARI



Download 8,29 Mb.
bet38/62
Sana31.12.2021
Hajmi8,29 Mb.
#232245
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   62
Bog'liq
Azimjon aka

GAPNING UYUSHIQ BO`LAKLARI
Gapda bir xil so`roqqa javob bo`lib, bitta bo`lakka bog`langan bo`laklar gapning uyushiq bo`laklari deyiladi. Uyushiq bo`laklar o`zaro teng bog`lovchilar yoki sanash ohangi bilan bog`lanadi: U goh toyga, goh bolaga qaraydi. Uyushgan bo`laklar o`zaro tenglanish aloqasida bo`ladi, har bir uyushuvchi qism o`z urg`usiga ega bo`ladi.

Bo laga

To yga qaraydi

Gapda barcha bo`laklar uyushishi mumkin:


Uyushiq kesimlar. Gap tarkibida ikki va undan ortiq atov birliklari (so`z, ibora, birikma) bilan ifodalangan kesim bo`lib, kesimni shakllantiruvchi vositalar faqat keyingi kesim tarkibida ifodalanib, uyushgan qismlarning barchasiga aloqador bo`lsa, bunday ko`p kesimli gap uyushiq kesimli gap deyiladi. Masalan: Siz a’lochi va jamoatchisiz. Biz o`z ko`zimiz bilan ko`rishimiz va ishonch hosil qilishimiz kerak.
Ot kesim va fe’l kesimlar uyushib kela oladi: Qobil bobo qo`l qovushtirib uning ketidan yurar va yig`lar edi. U juda kamgap va qaysar edi.
Uyushiq kesimlar bitta bajaruvchiga – egaga aloqador bo`ladi: Shavkat o`qidi va dam oldi.

Kesimlik shakllariga (tasdiq, inkor, mayl, zamon, shaxs-son) ega bo`lgan kesim alohida bir hukmni ifodalaydi, alohida gap markazini tashkil etadi. Kesimlik ko`rsatkichlari bilan shakllangan ikki va undan ortiq kesimli gaplar qo`shma gaplar sanaladi: Men bu masalani tushunganman va uni yechganman. Hamma chuqur xo`rsindi, bir-biriga qarab qo`ydi. Qiyos qiling: Bularni mirzolarga havola qilar va javobini kutar edi. – uyushiq kesimli gap; Bularni mirzolarga havola qilardi va javobini kutar edi. – qo`shma gap.




Download 8,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish