Audit va iqtisodiy tahlil

jadval

Moliyaviy holat reytingi bo‘yicha guruhlash
Moliyaviy holat reytingi	Guruxdagi	Gurux bo‘yicha moliyaviy
	korxonalar soni	holatning o‘rtacha reyting
		bahosi
1.5- 4.5	20	2.250
4.6 - 6.0	30	3,760
6.1 dan yuqori	12	6,230
Jami	62	4.560

Zanjirli bog‘lanish usuli.

Zanjirli bog‘lanish usulida natijaviy ko‘rsatkichning o‘zgarishi va uning o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillartizimli almashtirishlar orqali hisob qitob qilinadi. Biroq, tahlil qilinadigan ko‘rsatkichlarning ta’sir birliklari funksional bog‘liqlikda bo‘lishi talab etiladi.

Zanjirli bog‘lanish usulida zanjirli tizimdan foydalanilganligi sababli uning nomi zanjirli usul deb nomlangan. Bu tartib natijaviy ko‘rsatkichga har bitta omilning ta’sir darajasini hisoblashda ushbu omilning yangilangan ifodasi olinishi bilan farq qiladi. Qolgan barcha ta’sir birliklar o‘zgarishsiz qoldiriladi va h.k. UTSshbu omillar oxirgi omil ta’sirini aniqlashga qadar davom ettiriladi.

Zanjirli usulni turli ifodalarga nisbatan qo‘llash mumkin va bu uni ko‘llash imkoniyatlarini oshiradi va universalligini taminlaydi.

jadval

Zanjirli bog‘lanish usulida ta’sir etuvchi birliklarnihisoblash metodikasi

Ifoda

O‘zgarishga ta’sir etuvchi birliklar hisob kitoblari

reja

SHartli1

SHartli2

Xaqiqat

Q=xu

Jami o‘zgarish Qx-

Xr*Yr

Xx*Yr

x

Xx*Yx

Qr

1

Birinchi

omil

x

x

x

Xx*Yr-Xr*Yr

(x)ta’siri

2

Ikikinchi

omil

x

x

x

Xx*Yx–Xx*Yr

(y)ta’siri

Q=xuz

Jami o‘zgarish Qx-

Xr*Yr*Zr

Xx*Yr*Zr

Xx*Yx* Zr

Xx*Yx* Zx

Qr

1

Birinchi

omil

x

x

x

Xx*Yr*Zr-

(x)ta’siri

Xr*Yr*Zr

2

Ikikinchi

omil

x

x

x

Xx*Yx* Zr-

(y)ta’siri

Xx*Yr*Zr

3

Uchinchi

omil

x

x

x

Xx*Yx* Zx-Xx*Yx*

(z)ta’siri

Zr

Q=x/y

Jami o‘zgarish Qx-

Xr/Yr

Xx/Yr

x

Xx/Yx

Qr

1

Birinchi

omil

x

x

x

(x)ta’siri

Xx/Yr-Xr/Yr

2

Ikikinchi

omil

x

x

x

(u)ta’siri

Xx/Yx–Xx/Yr

Q=

Jami o‘zgarish Qx-

Zr /Xr+Yr

Zx/ Xr+Yr

Zx/ Xx+Yr

Zx/ Xx+Yx

z/x+u

Qr

1

Birinchi

omil

x

x

x

Zx/ Xr+Yr - Zr

(x)ta’siri

/Xr+Yr

2

Ikikinchi

omil

x

x

x

Zx/ Xx+Yr- Zx/

(y)ta’siri

Xr+Yr

3

Uchinchi

omil

x

x

x

Zx/ Xx+Yx- Zx/

(z)ta’siri

Xx+Yr

Sotuv rentabelligi va uning o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar hisob-kitobida buni ko‘rib o‘tishimiz mumkin. Sotur rentabelligi quyidagi bog‘lanishda aniqlanadi

Rc=Syaf/Sst
Bunda Syaf-sotishdan yalpi foyda
Sst-sotishdan sof tushum

							jadval
Sotuv rentabelligi va uning o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar hisob-
		kitobi
Ko‘rsatkichlar	Ifoda	Utgan yil		Hisobot yili	O‘zgarishi		O‘sishi
Sotishdan sof tushum, mln	Sst	100		125	+25		1.25
so‘m
Sotilgan mahsulot tannarxi,	Smt	80		90	+10		1.12
mln so‘m
Sotishdan yalpi foyda,	Syaf	20		35	+15		1.75
mln.so‘m
Sotuv rentabelligi, %	Rc	0.20		0.28	+0.08		1.40
YAlpi foyda o‘zgarishiga	x		x		x
ta’sir etuvchi birliklar
Sof tushumning o‘zgarishi	x	125-100			+25
Sotilgan maxsulot	x
tannarxining o‘zgarishi		80-90			-15
Rentabellik o‘zgarishiga	x		x		x
ta’sir etuvchi omillar
Cof tushum o‘zgarishi, %	O‘sst	20/125-20/100=0,16-0,20			-0,04
Sotishdan yalpi foyda	O‘syaf	35/125-20/125=0,28-0,16			+0,12
o‘zgarishi,%