Audit va iqtisodiy tahlil

Buxgalteriya balansining gorizontal tahlili
Balans aktivi	Hisobot davri	Hisobot davri	Farqi	O‘sishi,
	boshiga	oxiriga	+,-	%
1	2	3	4(3-2)	5(3/2)*100-100
Aktiv
Uzoq muddatli	UM0	Um1	UM1-	UM1/UM0*100-100
aktivlar			UM0
Joriy aktivlar	JA0	JA1	JA1-JA1	JA1/JA1*100-100
Aktiv jami	A0	A1	A1-A0	A1/A0*100-100
Passiv
O‘z mablag‘lari	O‘M0	O‘M1	O‘M1-	O‘M1/O‘M0*100-100
manbasi			O‘M0
Majburiyatlar	M0	M1	M1-M0	M1/M0*100-100
Passiv jami	P0	P1	P1-P0	P1/P0*100-100

Vertikal tahlil - gorizontal tahlilni to‘ldiruvchi usuli sifatida moliyaviy hisobot elementlari, moddalarining tarkibiy jihatlariga baho berishni harakterlaydi. Ushbu jihatlarni moliyaviy hisobotlarning barcha shakllariga nisbatan qo‘llash mumkin. Umumiy tarkibda yakka birliklarninng salomog‘i va ularning o‘zgarishlari asosida korxona moliyaviy holatini tashxislash yanada asonlashadi. Korxonani moliyaviy ahvolini anglash, bilishda asosiy jihatlar jami tarkibda birlik qatorlarni to‘g‘ri nisbatlashga qaratiladi.

								jadval
	Buxgalteriya balansining vertikal tahlili
Balans	O‘tgan yil			Hisobot y ili			Farqi
moddalari	Summa	%	Summa		%	Summa				%
1	2	3	4		5	6(4-2)				7(5-3)
Aktiv
Uzoq muddatli	UM0	UM/A0*100	Um1		Um1/A1*100	Um1- UM0				Um1/ UM0
aktivlar
Joriy aktivlar	JA0	JA0/A0*100	JA1		JA1/A1*100	JA1- JA0				JA1/ JA0
Aktiv jami	A0	100	A1		100	A1- A0				A1/A0
Passiv
O‘z	O‘M0	O‘M0/P0*100	O‘M1		O‘M1/P1*100	O‘M1-				O‘M1/O‘M0
mablag‘lari						O‘M0
manbasi
Majburiyatlar	M0	M0/P0*100	M1		M1/P1*100	M1- M0				M1/ M0
Passiv jami	P0	100	P1		100	P1- P0				P1/ P0

jadval
Moliyaviy natijalarning gorizontal va vertikal tahlili

Moliyaviy natija

Belgi

O‘tgan yil

Xisobot yili

Farqi

qatorlari

O‘sis

Sum

%

Sum

%

Sum

%

ma

ma

ma

hi

1

2

3

4

5

6

7(5-3)

8(6-

9(5/3*

4)

100-

100)

Mahsulot

sotishdan

YAf

YAf0

YAf0/Sn0

YAf1

YAf1/Sn1

X

U

Z

yalpi foyda

*100

*100

Asosiy

faoliyatning

An

An0

An0/Sn0*

An1

An1/Sn1*

X

U

Z

natijasi

100

100

Moliyaviy

faoliyat

Mn

Mn0

Mn0/Sn0*

Mn1

Mn1/Sn1*

X

U

Z

natijasi

100

100

Favqulodda natija

Fn

Fn0

Fn0/Sn0*1

Fn1

Fn1/Sn1*1

X

U

Z

00

00

Soliq to‘loviga

qadar

Sn

Sn0

100

Sn1

100

X

U

Z

natija

Foydadan

soliq

va

Fs

Fs0

Fs0/Sn0*1

Fs1

Fs1/Sn1*1

X

U

Z

boshqa soliqlar

00

00

Sof foyda

Sf

Sf0

Sf0/Sn0*1

Sf1

Sf1/Sn1*1

X

U

Z

00

00

Xuddi shu jihat tarkibiy tahlilni pul oqimini umumiy qatorlarida, (operatsionfaoliyatdan pul oqim, investitsion faoliyatdan pul oqimi, moliyaviy faoliyatdan pul oqimi, soliklanishdan pul oqimi qatorlari bo‘yicha) asosiy vositalarning tarkibiy to‘zilishida (er, bino, inshoat, uzatuvchi moslamalar, mashina va uskunalar, transport vositalari va h.k.), xususiy kapitalni tarkibiy to‘zilishida (ustav kapitali, qo‘shilgan kapital, rezerv kapitali, taqsimlanmagan foyda qatorlari bo‘yicha) ham qo‘llash mumkin.

Vertikal tahlil gorizonatal tahlil asosidagini bir butunlikka erishadi. SHu sababli ularni doimo birgalikda va umumiylikda foydalanish kuzatiladi. Ularni bir biridan holi tarzda qo‘llash orqali tahlilning to‘liqligini ta’min etib bo‘lmaydi.

Trend tahlili- asos tahlili sifatida dinamik o‘zgarishlarni baholashda eng ko‘p qo‘llaniladigan usul hisoblanadi. Ushbu usul yordamida yaqin va uzoq davriylikdagi o‘zgarishlarga mutlaq va nisbiy ifodalarda baho beriladi. Trend tahlilidan ko‘pincha aktivlar o‘zgarishini baholashda, foyda va uning o‘sishini baholashda, investitsiyalar hajmini baholashda foydalaniladi.