Atv baholash

1.3. Qurilish mashinalari qiymatini baholashda qo‘llaniladigan asosiy yondashuvlar va usullar

Qurilish mashinalarining bozor qiymatini baholash O‘zbekiston Respublikasi Davlat Aktivlarini boshqarish agentligi tomonidan 2020 yil 1-mayda 01/11-15/62-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Yagona milliy baholash standarti “Mashina va uskunalarni baholash (11-son MBS)”ga asosan olib boriladi.
O‘zbekiston Respublikasining 11-sonli MBS “Mashina va uskunalarni baholash” standartida mashina va uskunalarni baholash masalalari keng yoritilgan hamda mashina va uskunalar qiymatini baholashning metodologik asoslari, tartibi, yondashuvlari qat’iy belgilab berilgan.
Qiymatni aniqlash, faqatgina mashina va uskunalar bozoriga emas, balki ko‘rilayotgan mulk qiymatiga ham sezilarli ta’sir ko‘rsatuvchi omillarni hisobga olgan holda amalga oshiriladi.
Mulkni baholashda an’anaviy, uch xil yondashuvni qo‘llash aynan shu obyektning uch xil qiymatini keltirib chiqaradi. Ma’lum obyektning so‘nggi bahosi uch xil yondashuvni qo‘llash orqali olingan natijalarni tahlil qilgandan so‘ng keltirib chiqariladi.
Baho berishda bu yondashuvlar bir-birini istisno qilmay, balki o‘zaro to‘ldiradi va ulardan har biri bir necha usullarni birlashtiradi.
Bu yondashuvlarni hisob-kitoblarni bajarish jarayoniga nisbatan o‘z usullari bo‘yicha tasniflash mumkin.
Baholovchi mutaxassislarda eng ko‘p tarqalgan, shu tasnif bo‘yicha mashina va uskunalarni baholash yondashuvlari uchta guruhga birlashgan (1.1-rasm):

1. 
   xarajatli yondashuv;
   
2. 
   daromadli yondashuv;
   
3. 
   qiyosiy (bozorga xos) yondashuv.
   

Elementma-element hisoblash usuli

Bir xil samarador funksional analog usuli


Qiymatni indeksatsiya qilish usuli

1.1-rasm. Mashina va uskunalarni baholash yondashuvlari va usullari tasnifi