Atmosfera muhofazasi

Avtotransport kompleksi havoni ifloslovchi asosiy manba hisoblanadi va atmosfera ifloslanishining 70% ga yaqinini tashkil qiladi. Asosiy ifloslovchi birikmalari is gazi, azot oksidlari, uglevodorodlar, benz (a)piren, aldegidlar va kurgoshin hisoblanadi. Transport bevosita hayot muhitini ifloslaydi, insonlar organizmida qo’rgoshin va boshqa zaharli va kansyerogen birikmalarning to’planishiga sabab bo’ladi. O’zbekistonda atrof-muhit holatini o’rganish, baholash va bashorat qilish tizimi-monitoring amalga oshiriladi. Atmosfera havosining ifloslanishi monitoringi turgun postlar va kuchma labaratoriyalar yordamida o’tqaziladi. Ichki Ishlar Vazirligi avtotransportda ekologik nazorat xizmatini amalga oshiradi. Atrofmuhit ifloslanishining oldini olish uchun korxonalarni qurishdan oldin, loyiha bosqichida va korxonalarda yangi kurilmalar ishga tushirilganda ekologik ekspyertizadan o’tqaziladi. Davlat va jamoat ekologik ekspyertizasi o’tqazilishi mumkin. Ekologik ekspyertiza inson salomatligini saklash, ekologik xavfsizlikni ta’minlash maqsadlarida amalga oshiriladi. O’zbekistonda 2000 yili “Ekologik ekspyertiza to’g’risida” qonuni qabul qilingan. O’zbekistonda atmosfera havosini muhofaza qilish ustuvor masalalardan hisoblanadi. Sanoat korxonalarini ekologiyalashtirish muhim ahamiyat kasb etadi. Havo ifloslanishini kuzatish va nazorat qilish-monitoring tizimini takomillashtirish talab etiladi. O’zbekistonda
“Atmosferani muhofaza qilish to’g’risida” maxsus Qonun (1996-yil, dekabr) qabul qilingan. Qonunga muvofiq, atmosferaga salbiy ta’siri uchun korxonalar, tashkilotlar va muassasalar uchun to’lovlar belgilangan va boshqa majburiyatlar yuklangan.
Belgilangan me’yordan ortiq ifloslovchi birikmalarni chiqarish uchun ham tulovlar belgilangan.

Atmosfera ifloslanishining suvga ta`siri.

Atmosfera havosi tarkibidagi zararli chiqindilar (changlar, konserogen moddalar, metall birikmalari) ochiq suv havzalariga salbiy ta`sir ko’rsatadi. Tabiatda suvning tabiiy aylanishi (bug’-ekin-suv) doimiy bo’lib, daryo ko’llarni, yer osti suvlarini atmosfera havosini to’yintirib turadi. Shundan ko’rinib turibdiki, atmosfera tarkibi qancha chang va zaxarli gazlar bilan ifloslangan bo’lsa, ular ekinlar bilan yer o’zgarishlarga olib keladi.