Atb kapital bank jismoniy shaxslarni kreditlash amaliyoti

Kafolat valyutasi:

Milliy valyutada va AQSh dollarida.

Kafolat muddati:

36 oygacha.

Kafolat berganlik uchun komissiya:

O'zaro kelishuv asosida o'rnatildi.

Ta'minot:

• 
  Milliy va xorijiy valyutadagi omonatlar;
  
• 
  Ko’char va ko’chmas mulk;
  
• 
  Uskuna;
  
• 
  Banklar va sug’urta kompaniyalarining kafolati;
  
• 
  Uchinchi shaxslarning kafilligi;
  
• 
  Boshqa likvidli mulklar.
  

Kredit olish uchun zarur bo'lgan hujjatlar:

• 
  Kredit olish maqsadi, summasi, muddatlari va ta’minot turi ko’rsatilgan kredit olish to’g’risidagi ariza;
  
• 
  Korxona ustavi va ta’sis hujjatlarining nusxalari;
  
• 
  Yuridik shaxsni ro’yxatdan o’tkazish to’grisidagi guvohnoma nusxasi;
  
• 
  Litsenziyaning nusxasi (agar faoliyat turi talab qilsa);
  
• 
  Mijoz tegishli vakolatli organning kredit olish to’g’risidagi qarori;
  
• 
  Pul mablag’lari kelib tushishi prognozi ko’rsatilgan biznes reja;
  
• 
  Moliyaviy hisobot (buxgalteriya balansi (forma-1), moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot (forma-2), debitor va kreditor qarzdorliklar to’g’risidagi ma’lumotnoma (forma-2а), muddati 90 kundan oshgan debitor va kreditor qarzdorliklar bo’yicha solishtirma dalolatnoma;
  
• 
  Ta’minot bilan bog’liq hujjatlar;
  
• 
  Bank talabiga ko’ra boshqa hujjatlar.
  

Qisqa muddatli kredit operatsiyalari bo‘yicha

Debet 11901-13301 (tegishli kredit hisobvarag‘i)

Kredit 10301 - “Markaziy bankdagi vakillik hisobvarag‘i – Nostro” (agar mablag‘ oluvchiga boshqa tijorat banki tomonidan xizmat ko‘rsatilsa), yoki Kredit – mablag‘ oluvchining talab qilib olunguncha depozit hisobvarag‘i (agar mablag‘ oluvchiga mazkur bankda xizmat ko‘rsatilsa) yoki Kredit – 10100 – “Kassadagi naqd pul va boshqa to‘lov hujjatlari” (kredit naqd pulda berilganda).

Ushbu buxgalteriya o‘tkazmasi berilmasdan oldin ta'minot balansdan tashqari hisobvaraqlarda hisobga olinadi:

•Debet 94501- Garov sifatida olingan qimmatli qog‘ozlar

•Debet 94502- Garov sifatida olingan mulklar va mulkiy huquq(talab)lar

•Debet 94503- Garov sifatida olingan kafolat va kafilliklar

•Kredit 96381 Garov sifatidagi qimmatli qog‘ozlar, mulklar va mulkiy huquq(talab)lar bo‘yicha kontr-hisobvaraq

Bunda kafillik, qimmatli qog‘ozlar, mulklar va mulkiy huquqlar to‘liq summada hisobga olinadi.

Tijorat banklari kredit resurslarining asosiy ulushini to'playdi, mijozlarga moliyaviy xizmatlar, shu jumladan kreditlar berish, depozitlarni qabul qilish, hisob-kitoblar qilish, qimmatli qog'ozlarni sotib olish-sotish va saqlash va boshqa xizmatlarni taqdim etadi. Ustav kapitalini shakllantirish usuli bo'yicha banklar aktsiyadorlik, davlat, xususiy, kooperativ, aralash bo'linadi. Barcha mamlakatlarda aktsiyadorlik banklari ustunlik qiladi.

Faktoring - xo’jalik yurituvchi subyektlar - yetkazib beruvchilarni (matn davomida - mijoz) moliyalashga doir bank xizmatlarining bir turi bo’lib, bunda ular bank - moliyaviy agentga yetkazib berilgan tovarlar, bajarilgan ishlar yoki ko’rsatilgan xizmatlar uchun to’lovchilar (matn davomida - to’lovchi) tomonidan akseptlangan, lekin to’lov talabnomalari bo’yicha haqi to’lanmagan to’lovni, regress huquqisiz, olish huquqini beradilar.

Oddiy so’z bilan aytganda, bu xo’jalik yurituvchi subyektlar – mahsulot yetkazib beruvchilarning yetkazib berilgan tovarlar, bajarilgan ishlar yoki ko’rsatilgan xizmatlar uchun to’lov talabnomasi bo’yicha to’lovlarni olish huquqidan Bank foydasiga voz kechish.

Faktoring operatsiyalari "Tijorat banklari tomonidan O’zbekiston Respublikasi hududida factoring operatsiyalarini o’tkazish tartibi to’grisida" gi Nizom (AV tomonidan 03.08.2000 y. 953-son bilan ro’yxatga olingan) ga asosan amalga oshiriladi.

Faktoring operatsiyasini o’tkazish chog’ida bank pul mablag’larini ular haqini to’lash huquqi faktoring shartnomasida ko’rsatilgan summada bankka taqdim etilgan to’lov talabnomalari bo’yicha mijozning talab qilib olingungacha asosiy depozit hisobvarag’iga o’tkazadi. Bank tomonidan o’tkazilgan summa bilan shartnoma bo’yicha to’lov talabnomasi summasi o’rtasidagi farq bank diskontini tashkil etadi.

Faktorning summasi:

Qarzdorning moliyaviy holati, biznesning hajmi (hisobvaraq bo’yicha aylanmalar) ga bog’liq.

Faktoring operatsiyalari quyidagi hollarda amalga oshirilishi mumkin emas:

• 
  byudjet tashkilotlariga taqdim etiladigan talablar bo’yicha;
  
• 
  jismoniy shaxslarning qarz majburiyatlari bo’yicha;
  
• 
  to’lovga noqobil deb e’lon qilingan korxonalarning majburiyatlari bo’yicha;
  
• 
  zarar ko’rib ishlaydigan korxonalar bo’yicha;
  
• 
  nolikvid balansga ega bo’lgan korxonalarga;
  
• 
  kapital qo’yilmalarni moliyalash bo’yicha;
  
• 
  eksportga oid konsignatsiya kontraktlari bo’yicha;
  
• 
  kompensatsiya va barter bitimlari bo’yicha;
  
• 
  ishga bosqichma-bosqich yoki bo’nak bilan haq to’lash bo’yicha;
  
• 
  to’lovchi shartnomada shartlangan vaqt mobaynida, shuningdek, sotish xizmati ko’rsatilganidan keyin mahsulotni qaytarish huquqiga ega bo’lgan oldi-sotdi shartnomalari bo’yicha.
  

Arizachilarga qo'yiladigan talablar:

• 
  muddati o’tgan kreditor qarzdorliklarining mavjud emasligi;
  
• 
  yetkazib beruvchi-korxonaning xorijiy sheriklar bilan tuzilgan, hisobga qo’yilgan eksport kontrakti bo’yicha avval yetkazib berilgan tovarlar bo’yicha muddati o’tgan debitor qarzdorliklarning mavjud emasligi.
  

Faktorning valyutasi: So'm va AQSh dollari.

Faktorning muddati: 90 kundan ortiq bo'lmagan muddat.

Bank diskonti summasi: O'zaro kelishuv asosida o'rnatiladi.