Asqatova sevinchning

1.2 Meva va sabzavotlarni quritish usulida konservalash
texnologiyasi
Respublikamizda yuqori navli turli xiI uzum va mevalar yetishtiriladi. Ular kimyoviy tarkibi hamda vitaminga boyligi bilan shimoliy hududlarda yetishtirilgan meva va uzumlardan ancha yuqori turadi. Meva va uzumni 5-6 oy saqlash mumkin. Bunday saqlangan meva va uzumlarning sifati pasayadi, fizik massasi kamayadi. Shuning uchun ham meva va uzumni quritish muhim ahamiyatga ega. Quritilgan mahsulotni yuklash-tushirish, saqlash juda qulay, shu bilan birga bu mahsulotlar har xiI ekspeditsiyalar va yo'lovchilar uchun ham bebaho, sifatli mahsulotdir.
Respublikamiz iqlim sharoitining harorati yuqori, havo namligi past bo'lishi uzumni oftobda quritish uchun qulay hisoblanadi. Oftobda quritilgan mahsulot, sun'iy quritilganiga nisbatan sifati bo'yicha juda yuqori baholanadi.
Uzum va mevani oftobda quritish uchun ochiq joyda maxsus jihozlangan quritish maydonlarini tayyorlash zarur. Quritish maydonlarida mahsulotni qabul qilish, vaqtincha saqlash, patnislarga joylash qismlari aniq belgilangan bo'lishi lozim. Bulardan tashqari quritish punktida mevalarni to'g'rash uchun stollar, mevalarni yuvish uchun idishlar, ishqor yordamida quritiladigan bo'lsa qaynoq suvga botirib olish uchun qozonlar o'rnatilishi lozim. Quritish maydonchasida meva va uzumni dudlash bo'linmalari va tayyor mahsulotni vaqtincha saqlash uchun omborlar tayyorlanishi kerak.
Masalan, 100 tonna meva va uzumni quritish uchun quritish punktida o'rtacha quyidagilar bo'lishi lozim: 0,6 gektar quritish 286 I ' maydonchasi, 5-6 ming dona sathi 60 x 90 santimetrli taxta patnislar, hajmi 100 x 100 x 110 santimetrli 10-12 ta dudlash qutisi, ishqor eritmasiga botirib olish uchun 300-400 litr suv sig'adigan 2 ta qozon va boshqa anjomlar (5-6 ta stol, 2-3 ta lentali transportyorlar, 200-250 kg kaustik soda, 150-180 kg oltingugurt).²
O'rikni quritish. O'rik respublikamizda yetishtiriladigan mevalar ichida xushta'mligi, to'yimliligi hamda vitaminlarga boyligi bilan ajralib turadi.
Quritishdan oldin zararkunandalar zararlagan, ezilgan, xom o'riklar ajratilib, ifloslanganlari tozalanadi. O'rik, asosan, 3 usulda quritiladi: turshak (danagi bilan birga quritiladi); qaysa (danagi olib quritiladi); bargak (ikkiga yorib quritiladi).
Quritish uchun o'riklar texnik pishish davrida yig'ishtirib olinib har qaysi nay o'ziga xos yumshoq holda bo'lishi talab etiladi. O'rik qanddorligi navlariga qarab 14-20%, kislotaliligi 0,3-1,1 % bo'lganda quritish uchun terishga tavsiya etiladi. Yig'ishtirilganda faqatgina terib olish lozim. Qoqib olib quritish qat'iy man etiladi, chunki bunday o'rikdan olingan turshaklarning sifati past bo'lib, stand art talabi bO'yicha sotish imkoniyati bo'lmaydi. Terganda katta bo'lmagan (10-12 kg) qutilarga terilishi lozim. O'rikni oftobda quritish 10-15 kun davom etadi.