Asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlar mohiyati, vazifalari va unga ta’sir etuvchi omillari

Aholining jami daromadlari. Dastlabki ma’lumotlar bo‘yicha, 2020- yilning yanvar-dekabr holatiga ko‘ra, aholining umumiy daromadlari 401,5 trln. so‘mni tashkil etdi. Aholi daromadlari bo‘yicha real o‘sish sur’atlarini hisoblashda narx omillari ta’sirini chiqarib tashlash maqsadida, inflyatsiya ko‘rsatkichlarining asosiy turlaridan biri – iste’mol narxlari indeksidan foydalaniladi. Iste’mol narxlarining o‘zgarishi sababli o‘tgan yilning mos davriga nisbatan aholi umumiy daromadlarining real o‘sish sur’ati 102,6 % ni tashkil etdi. 2020- yilning yanvar-dekabr oylarida (o‘n ikki oy davomida), aholi jon boshiga umumiy daromadlar hajmi Toshkent shahrida (23 563,1 ming so‘m) hamda Navoiy (19 200,2 ming so‘m), Buxoro (14 474,0 ming so‘m), Toshkent (12 565,3 ming so‘m) va Xorazm (12 023,0 ming so‘m) viloyatlarida o‘rtacha respublika darajasidan yuqori ko‘rsatkichlar qayd etilganligi kuzatildi. 2020- yilning yanvar-dekabr oylarida (o‘n ikki oy davomida), aholi jon boshiga umumiy daromadlar hajmi eng quyi ko‘rsatkichlari Farg‘ona (8 728,1 ming so‘m) hamda Namangan (9 049,3 ming s‘om) viloyatlarida va Qoraqalpog‘iston Respublikasida (9 159,8 ming s‘om) qayd etildi. Aholining umumiy daromadlari hajmini sezilarli darajada o‘sishi asosan umumiy daromadlar tarkibida 69,3 % ulushga ega bo‘lgan mehnat faoliyatidan olingan daromadlar (yollanma ishchilarning daromadlari va mustaqil ravishda band bo‘lishdan olingan daromadlar) va 25,5 % ni tashkil etuvchi transfertlardan olingan daromadlarning sezilarli o‘zgarishi hisobiga yuzaga kelgan. Hududlar bo‘yicha aholi umumiy daromadlari tarkibida mehnat faoliyatidan olingan daromadlarning (yollanib ishlovchilarning ish haqi va mustaqil ravishda band bo‘lishdan olingan daromadlar) eng yuqori ulushi Navoiy (83,1 %) viloyatida kuzatildi. Aksincha, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Xorazm, Samarqand, Farg‘ona, Surxondaryo, Andijon, Namangan, Qashqadaryo viloyatlarida hamda Toshkent shahrida o‘rtacha respublika darajasidan past ko‘rsatkichni tashkil etdi. 2020- yilning yanvar-dekabr oylari ma’lumotlariga ko‘ra, mehnat faoliyatidan olingan daromadlarning umumiy daromadlar tarkibidagi ulushi 69,3 % ni tashkil etdi. 2020- yilning yanvardekabr holatiga ko‘ra aholi jon boshiga umumiy daromadlarning real o‘sishi 100,7 % ni tashkil etdi, 2019- yilning yanvar-dekabr holatiga esa bu ko‘rsatgich 105,0 % ni tashkil etgan edi ¹¹.