Arxitekturaviy kompozitsiya asoslari

4-klauzura.
FAKTURALI YUZA KOM POZITSIYASI
Ishda faktura plastina yoki hajm yuzalarida bajariladi. Yuzaga badiiy ishlov 
berishda relyefdan emas, balki fakturadan foydalaniladi. Bu mashqda ishlov 
relyeflik holatidan faktura holatiga o ‘tish chegarasini anglash, his etish mu- 
himdir. Klauzurani bajarishda qo‘shimcha shartlar ham qo'yilishi mumkin. 
Masalan, klauzura nom ini «Bir rangli fakturali yuza kompozitsiyasi» yoki 
«Bir necha rangli fakturali yuza kompozitsiyasi» deb atash ham mumkin.
5-klauzura.
RANGLI YUZA KOM POZITSIYASI
Yuza plastina yoki hajm tomonlarida ifoda etiladi. Klauzurada rang 
qoMlanilishi shart, U ning relyefli yoki fakturali boMishi ixtiyoriydir.
6-klauzura
. ASHY ONI IFODALOVCHI KOM POZITSIYA
Qurilish ashyolari plastikalarda ifodalanadi. Klauzurani ikki xil variant - 
da bajarish mumkin. Birinchi variantda 12 va undan ko‘p ashyo alohida -
alohida tarqoq holatda, to ‘g‘ri to‘rtburchaklarshaklida qatnashadi. Ikkin- 
chi variantda 6 va undan ko‘p ashyolardan tashkil topgan yaxlit kompozitsiya
— maket (devor, ochiq joy, kichik hajm) tuziladi. Qurilish ashyolari: gMsht, 
tosh, paxsa, oyna, tem ir, beton va boshqalar u yoki bu usulda ifodalanadi. 
Aynan o*zini ishlatish taqiqlanadi. Bu ish quyidagi yoMlar bilan amalga 
oshirilishi mumkin:
- 
monandini topish yoMi bilan; masalan, oyna o ‘rnida - sellofan, 
xitoy qog‘ozidan foydalanish;
- ishlov berish yoMi bilan; masalan, betonni ifodalash uchun peno­
plast olib bolyaladi;
- boshqa usullar qoMlash yoMi bilan; masalan, yelimga yashil biror 
narsa kukunini sepish orqali maysani yoki rang qatlamida chiziqlar chizish 
orqali gMshtin devorni ifodalash mumkin.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1-vazifa.
YUZADAGI OQ-QORA K O M PO Z ITSIY A
Kompozitsiyaning asosiy vosi talari sifatida relyef va faktura olinadi. Plas- 
tinada ham, hajmda ham bajarilishi mumkin.
2-vazifa.
YUZADAGI RANGLI K O M PO Z ITSIY A
Bu vazifada ham 1-vazifadagi kabi kom pozitsiyaning asosiy vositalari 
sifatida relyef va faktura olinadi. Kompozitsiya plastinada ham, hajmda ham 
tuzilishi mumkin.
3-vazifa.
TURLI ASHYOLARDAN TU ZILG A N YUZADAGI 
KOM POZITSIYA
Asos sifatida olingan plastina yuzasiga bir necha turli ashyolar (qum, 
tariq, mato va h.k.) qadash, yopishtirish, plastinaga ishlov berish orqali 
kompozitsiya tuziladi.