Arterial gipertenziyalar, ularning patogenezi уа ratsional farmakoterapiya asoslari

1. a-adrenoblokatorlar:
- fentolamin О, 025 g tabletka
- tropafen О, 02 g ampula. Eritib yuboriladi
- prozazin О, 001--0, 005 g tabletka (postsinaptik blokator)
2. p-adrenoblokatorlar:
- anaprilin (13, уа 132) - 0,01-0,004 tabletka О, 1 О/(Гl уа 5 m\ dan
- talinalol О, 05 g tabletka
- metaprolol О, 05-0, 1 g tabletka
-labetalol «(Х. уа 13) О, 1-0, 2 g tabletka О, 1 g ampula. Yuborishdan
oldin eritiladi.
- shuningdek visken (pindolol, <13, уа 132)' Trazikor (oksiprenalol, 13,
уа 132) lami Ьаm misol qilish mumkin.
11. Tomir mushaklarini bo'shashtiruvchi spazmolitik (miotrop) preparatlar:
А. Arteriolalarni kellgayt;rllvchilar:
- apressin О, 01-0,025 g tabletka drajeda.
- diazoksid О, 3 g ampula. Eritib yuboriladi.
В. Arteriola va venulalarni kengaytiruvchilar:
- natriy Ilitroprussid О, 05 arnpula. Yuborish oldidan eritiladi уа yenaga
tomchilatib yuboriladi, 1-2 daqiqada ta'sir etadi.
D. Тuгli хil ta 'sirga еса preparatlar:
- dibazol О, 02--0, 004 tabIetka О, 5-1 % - 1,2 уа 5 ml ampula.
- magniy sulfat 20-25 % - 5, 1О уа 20 ml.
- papaverin О, 04 g tabIetka 2 0/0--2 ml ampula. Shamcha - 0,2 g.
ПI. КаНу kanalini faollashtiruvchilari:
- minoksidil О, 0025--U, 01 tabIetka
-diazoksid
- pinatsidil ргерашtlаri
КаНу kanalini ochuvchilarning ta'sir mexanizmi quyidagi
ko' rinishda ЬоKaliy kanali faol1ashtiruychi1ari
1
Kaliy kanali ochiladi
1
TO'qimadan к+ ni chiqishi ko'payadi
1
Natijada giperpolarizatsiya yuzaga chiqadi
1
Potensialga mos СаН kanal1ari berkiladi
1
Са++ ni to'qimalarga kirishi kamayadi
~
Natijada tomirlar kengayadi уа qon bosimi pasayadi.
Diazoksid 0,3 g amptlla 20 ml da eritib yuboriladi. Diazoksid yenaga
yubol'ilganda arteriolalarning rezistentlif i - tonusini susaytirib, qon
bosimini tushiradi. Og'izorqali berilganda 'ю ta'sirsekin yuzagachiqadi.
88
Preparat yurak ishini susaytiradi. Venaga yuborilganda 90 % oqsillar
bilan birikadi уаko'pincha gipertonik krizlarda ishlatiladi.
Nojo'ya ta'siri: organizmda natriy уа suvni ushlab qolishi,
giperglikemiyani уа qonda peshob kislotasini oshirib yuborishi
mиmkin.
IV. Kalsiy kanali bIokatorlari:
- Nifedipin ( adalat, korinfar), fenigidin О, 01 gtabletka уа drajeda
- Verapamil О, 04-{), 08 gtabletka О, 25 0/0-2 ml ampula
- Diltiazem tabletka 30-60-90-120 mg.
V. Renin-angiotenzin tizimiga ta'siretuvchi preparatlar.
А. Angiotenzin/ermentining hosil Ьо'lishini kamaytiruvchilar
Organizrnda [З-glоЬиliпlardan angiotenzinogen hosil 00'ladi. Renin
fermenti ta'sirida angiotenzinogendan angiotenzin 1 hosil Ьо'НЬ,
konversiyalovchi ferment ta'sirida angiotenzin 1angiotenzin 11 ga
aylanadi.
Angiotenzinogen
! - Renin
Angiotenzin ! 1

+- Angiotenzin II (faol)

Konversiyalovchi ferment

(faol bo'lmagan) Angiotenzin П qon tomirlarni, ayniqsa arteriolalarni toraytiradi. Uning
Ьи ta'siri noradrenalindan 40 barobar yuqori. Angiotenzin 1esa bunday
ta'sirga ega emas. Angiotenzin 11 retseptorlari qon-tomirlaming silliq
mushaklarida, buyrak usti bezida, nerv to'qimalaridajoylashgan. Ви
retseptorlar qo'zg'alganda qon-tomirlartorayadi, qon OOsim esa oshadi.
- Kaptopril (kapoten) - 25-50-1 00 mg tabletka (Polsha)
- Kapozid - 25-50 mg tabletka.
- Enalapril-0,005; 0,01; 0,02 tabletka.
Кaptopril qon tomimi keng'lytiruvchi bradikininning parchalanishini
susaytiradi. NаЩаdabradikinin qon tomirlarining devorlaridan tomimi
kengaytirtlvchi prostotsiklin, prostoglandin Е2 уа boshqa BFMlaming
89
ajralib chiqishini ko'paytiribyuboradi. Shuninguchun Ьат Ьи BFМlaming
sintezida ishtirok etuvchi fennentlami ingibitori indometatsin fonida
kaptoprilning ta'siri kamayadi. Kaptoprildan tashqari kapozid, enalapril
preparatlari Ьат ushbu guruh preparatlariga kiradi