Аплв1тот1 Jill. V b tk kaffTAlv grant bulalari

Talkav bilan yana bir oz gaplashib olgach, Paganel shunday dedi:
— Menimcha, patagoniyalikning maslahati juda ma’qul. U Mustaqillik qal’asiga yetgunimizcha, shar-qqa qarab boraverishimiz kerak, u yerda kapitan Grantdan biror xabar topolmasak ham, har holda Argentina tekisliklaridagi hindularning qayerga g‘o-yib bo'lib qolganini bilib olamiz, deydi.
— U qal’a uzoqmi? — deb so‘radi Glenarvan.

— Yo‘q, Tandil tog‘ida, oltmish milcha keladi.

— Qachon ye tamiz?

— Indinga kechqurun.

Bu vaziyat Glenarvanni ancha o'ylatib qo‘ydi. Pampaslarda hindularning uchramasligi aqlga sig'maydigan ish edi. Odatda qirda hindular kutgan-dan ham ko‘p bo‘ladi. Aftidan, ularning g‘oyib bo'lib qolishiga favqulodda bir sabab bor bo'lsa kerak. Agar Garri Grant rostdan ham shu hindú qabilalaridan biri qo‘lida asir bo'lsa, hindular uni shimol tomonga olib ketishganmi, janubgami — ana shuni bilish kerak edi. Bu savol Glenarvanga aslo tinchlik bermadi. Nima qilib bo‘lmasin, kapitanning izini yo'qotmaslik kerak edi, shuning uchun eng yaxshi maslahat Talkavning so'ziga kirib, Tandildagi Mustaqillik qal’asiga borish edi. Har holda u yerda biror kishi bilan gaplashib, su-rishtirish mumkin-ku.
Soat to'rtlarda ufqda bir tepalik ko‘rindi, kaftdek tekis yerda uni tog‘ deb aytsa ham bo‘lardi. Bu Serra-Tapalkvem edi. Uning etagiga yetib borgach, sa-yohatchilarimiz tunash uchun to‘xtadilar.

1. 
   G'arbiy Yevropadan Amerikaga ko'chib borgan koloniyachilar hindularga juda shafqatsiz muomala qilganlar, aroq bilan aldab va ko‘plab qirib, azaldan o'zlariniki bo‘lgan yerlaridan haydab chiqargan-lar. Hindular kelgindilarga qattiq qarshilik ko'rsatganlar, ammo bora-bora yengilib, bosqinchilar tomonidan deyarlik qirib tashlanganlar.
   

172

Ertasiga ular hech bir qiynalmay bu tog‘dan oshib o‘tdilar, chunki yo‘l yotiq qum yonbag‘irlikdan o‘tar-di. Kordiler tog‘laridan oshib o‘tgan odamlar uchun bu tepalikni oshish hech gap emasdi. Otlar ham yu-rishini sekinlatmadi. Choshgoh paytida otliqlar tash-landiq Tapalkvem qal’asi yonidan o'tdilar. Lekin hin­ dular bu yerda ham uchramadi, bunga Talkav niho-yatda hayron edi. Nihoyat choshgohdan keyin uzoqda yaxshi qurollangan va uchqur otlar mingan uchta odam ko'rindi. Ular kichkina otryadni birpas kuzatib turdilar-da, bular yaqin borishguncha turmay, shitob bilan ot choptirib ko'zdan g ‘oyib bo‘ldilar.