Annotatsiya. «O’zbekiston tarixi» bo’yicha tayyorlagan ma’ruza matnlari fanning barcha ma’lumotlarini o’z ichiga qamrab olgan. O’quvchilarning tarix sohasidagi bilimlarini shakillantirishga qaratilgan

Ibrohim Mo’minov (1908—1974) o’z asarlarida Forobiy, ibn Sino, Beruniy, Bedilning falsafiy dun-yoqarashi mohiyatini ochib berdi, u kommunistik mafkura hukmronligi davrida Amir Temur shaxsini to’g’ri yoritgan yagona olim edi.

Yahyo G’ulomov (1908—1977) O’zbekistonda arxe-ologiya faniga asos solgan olim edi. U ko’pgina yodgor-liklarni paxta dalalariga aylantirishdan saqlab qolgan, qo’rqmay dadil o’z fikrini ayta oladigan inson ham edi.

Xususan, akademik Habib AbduIIayevning respublika fanini rivojlantirishdagi xizmati katta bo’ldi. Uning geologiya, jumladan, bu fanning petrologiya-metallo-genik tarmog’i sohasidagi tadqiqotlari O’zbekistondagina emas, chet mamlakatlarda ham e'tirof etildi. H. Ab-dullayev 1956— 1962-yillarda O’zbekiston Fanlar akademiyasining prezidenti lavozimida xizmat qilish bilan birga, yirik ilmiy tadqiqotlar olib bordi, yuqori malakali ilmiy xodimlar tayyorlashga alohida e'tibor berdi. Uning tashabbusi va jonkuyarligi bilan tayyorlangan yuzlab fan nomzodlari va doktorlari fanning yangi yo’nalishlariga asos soldilar.

Urushdan keyingi yillarda mamlakatda keng ildiz otgan ma'muriy-buyruqbozlik tizimi faoliyati o’zbe-kiston faniga, uning milliy ilmiy kadrlar tayyorlash ishi-ga salbiy ta'sir ko’rsatdi. Respublikada O’zbeklar soni ruslarga nisbatan olti baravar ko’p bo’lishiga qaramay, 1963-yilgi ma'mulotlarga ko’ra, ilmiy xodimlar tarkibida O’zbeklar (5,5 mingdan sal ortiq) va ruslar (5,5 mingdan sal kam) nisbati deyarli teng edi. O’zbekistondan 97, ruslardan 96 nafar fan doktorlari ish olib borardi.

Yuqori malakali milliy ilmiy kadrlarni ko’paytirishga harakat qilgan O’zbekiston Fanlar akademiyasi rahbar-lari millatchilikda ayblandilar. Markazning o’zbe-kistondagi rus rahbar kadrlari Fanlar akademiyasi pre-zidenti HAbdullayevning O’zbeklardan fan nomzodlari, doktorlarini ko’paytirishga qaratilgan to’g’ri faoliyatini asossiz keskin tanqid qildilar. O’zbekiston Fanlar akademiyasi ilmiy muassasalari olimlari totalitar tartibot sun'iy ravishda keskinlashtirgan sharoitlarda ishlashga majbur bo’ldilar. Shunga qaramay, olimlar o’z bilim va iqtidorlarini O’zbekiston iqtisodiyoti, madaniyati va ilmiy-texnik qudratini oshirish ishiga baxshida etdilar.