Аниқлаган ва

31-Immobillangan fermentlarning ishlatilishi
Immobilizatsiyalangan fermentlar. Immobilizatsiyalangan yoki
erimaydigan fermentlar - suniy usulda suvda erimaydigan tashuvchilar ishtirokida
olingan ferment komplekslaridir. Immobillizaysiya - (lot. «immobilis» -
«harakatsiz»),
Fermentlarni immobillash quyidagi yo‘llar bilan amalga oshiriladi:
✅erimaydigan materialdagi fermentning fizik adsorbtsiyasi;
✅ fermentni gel katakchasiga joylashtirish;
✅ shuningdek erimaydigan material bilan fermentni kovalent bog‘lash yoki ferment molekulalarini ozaro erimaydigan poliferment komplekslarini hosil qilish.
Adsorbent sifatida kopincha shisha, silikagel, gidrosilapatit, sellyuloza va uning unumlari qollaniladi.
Fermentni gel katakchasiga joylashtirishda turli xil gel hosil qiluvchi materiallar, kopincha poliakrilamidli geldan foydalaniladi.
Fermentni kovalent boglovchi material sifatida polipeptidlar, stirol unumlari, poliakrilamid, neylon, sellyuloza unumlari, kraxmal, agar shuningdek shisha, silikagel kabilar ishlatiladi.
Immobilizatsiyalangan fermentlar olishda ferment faolligini saqlash uchun barcha ehtiyotkorlik choralari koriladi. Immobilizatsiyalangan fermentlarni boshlangich faolligi odatdagi fermentga nisbatan kamroq, chunki ularning tashuvchilar bilan boglanishi substrat bilan boglanishini pasaytiradi. Hujayradagi fermentlarni struktura tuzilishi immobilizatsiyalangan fermentlarga yaqqol misoli bola oladi, ularni bu xususiyati hujayra ichki strukturasi bilan boglangan ferment xossalarini organishga xizmat qiladi. Shu bilan birga immobilizatsiyalangan ferment odatdagi fermentlarga nisbatan kopgina afzalliklarga ham ega. Erimaydigan fermentlar reaktsiya muhitidan oson ajraladi, ularni reaktsiya muhitidan yuvib olish va qaytadan ishlatish mumkin.

Fermentlardan sanoatda foydalanish tez rivojlanayotgan biotexnologiyaning markaziy qismi bolib, sanoat enzimologiyasi nomini oldi. Hozirgi vaqtda sanoatda rivojlanish (moddalarni sintez qilish, tozalash, ularni kimyoviy modifikatsiya qilish) birinchi navbatda fermentlarni qattiq organik yoki noorganik polimer tashuvchilarga kovalent boglar orqali ulanib, tayyorlangan shakllari - immobilizatsiyalangan fermentlarning qollanilishiga bogliq. Ularlarni asosida bir qator aminokislotalar, klechatkadan kraxmal, turli farmakologik preparatlar, masalan prednizalon, juda shirin qandsiz modda aspartam va boshqalar olingan.

Fermentlarni qattiq asosga boglab, harakatsiz qilish ferment turgunligini oshiradi, oziga xosligini taminlaydi, qollanilishini osonlashtiradi va preparatlardan qayta- qayta foydalanish imkoniyatini tug‘diradi.