Anguage and literature

Qoraqo‘yli etnooykonimi.
Etnonim mahalliy xalq 
tomonidan qorag‘uyli shaklida ham talaffuz qilinadi. 
Qirq qabilasi, avvalo, oltita katta bo‘lakka bo‘linadi, 
shulardan birining nomi qoraqo‘yli. Tarixiy manbalarda 
yozilishicha, o‘rta asrlarda o‘g‘uz-turkmanlar tarkibida 
qoraqo‘yli qabilasi bo‘lgan. XI asrda qoraqo‘yliliklarning 
katta qismi g‘arbga – Xuroson, Kichik Osiyoga ko‘chib 
o‘tgan. Qabilaning bir qismi Dashti Qipchoqda qolib, 
keyinchalik Movarounnahrga ko‘chib kelib o‘rnash-
gan. Vaqt o‘tishi bilan qoraqo‘ylilar mahalliy aholi bi
-
lan aralashib ketgan. Hozirda qirq qabilasi tarkibida 
uchraydigan qoraqo‘yli etnonimi ana shu etnos nomi 
bilan bog‘liq. Mazkur qishloq aholisining asosiy qismini 
shu etnik guruh vakillari tashkil etganligi bois qishloq 
Qoraqo‘yli deb atalgan.
G‘o‘bdin etnooykonimi. 
S.Qorayev “g‘o‘bdin” 
so‘zini etnonim hisoblab, unga quyidagicha ta’rif ber-
gan: “G‘allaorol tumanida bir qishloq G‘o‘bdin deb 

---

veb-sayt: www.tilvaadabiyot.uz
37
Tadqiqotlar
ataladi. Samarqand viloyatida G‘o‘bdun (Xabdun) 
tog‘lari va Qarshi tumanida G‘o‘bdin qishlog‘i bor. 
Qoraqalpoqlarning mang‘it qabilasi tarkibida g‘ubidin 
urug‘i qayd qilingan. Etnik guruh nomi qishloq nomiga 
o‘tgan”.
O‘zbek xalqining eng e’tiborli qabila va urug‘lari uch-
ta katta urug‘ga bo‘lindi: 
minglar, yuzlar
va 
qirqlar
.
Ming urug‘i.
Ming – eng katta va e’tiborli urug‘ hisob-
lanadi. Ming urug‘ining vakillari, asosan, Samarqand 
viloyati atrofida, Urgut tumanida, Qo‘qon va Farg‘onada, 
Balx hududida yashagan. Ammo ming qabilasining 
bo‘linishiga oid ma’lumotlar deyarli uchramaydi. 
Yuz urug‘i. 
Yuz urug‘i 92 ta o‘zbek urug‘larining eng 
yirigi bo‘lib, Toshkent, Jizzax va Samarqand viloyatlari 
hududlaridan yig‘ilgan ma’lumotlarga ko‘ra, avvalo, 
uchta katta bo‘lakka bo‘linadi: 
Marqa bolasi, Qarabchi, 
Rajab bolasi
.
Ular, asosan, hozirgi Toshkent viloyatining Bekobod 
tumani, Jizzax viloyatining Sh.Rashidov, Zomin va 
G‘allaorol tumanlarida yashaydi.