Андижон давлат университети ҳузуридаги илмий даража берувчи phD

АНДИЖОН ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ 
ҲУЗУРИДАГИ ИЛМИЙ ДАРАЖА БЕРУВЧИ
PhD.03/30.12.2019.Fil.60.02 РАҚАМЛИ ИЛМИЙ КЕНГАШ 
АНДИЖОН ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ
СОБИРОВА ДИЛАФРУЗ АБДУЛХАЙ ҚИЗИ 
МУСТАҚИЛЛИК ДАВРИ ЎЗБЕК БОЛАЛАР ШЕЪРИЯТИ 
ЛИНГВОПОЭТИКАСИ
10.00.01 – Ўзбек тили 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ФИЛОЛОГИЯ ФАНЛАРИ БЎЙИЧА ФАЛСАФА ДОКТОРИ (PhD) 
ДИССЕРТАЦИЯСИ АВТОРЕФЕРАТИ 
Андижон – 2022

---

4 
 
 
 

---

5 
КИРИШ (фaлсaфa дoктoри (PhD) диссертaциясининг aннoтaцияси) 
Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. 
Жаҳонда
XXI асрда илм-фан, техниканинг жадал ривожланиши натижасида 
тилшуносликда 
корпус 
лингвистикаси, 
когнитив 
лингвистика, 
лингвомаданиятшунослик, амалий тилшунослик, компьютер тилшунослиги, 
матн тилшунослиги, антропоцентрик тилшунослик каби янги истиқболли 
йўналишлар пайдо бўлди. Бадиий асарларнинг мазмун-моҳиятини тугал очиб 
бериш, унда қўлланган тил бирликларининг лингвистик хусусиятларини 
аниқлаш, яратилган асарларнинг бадиий
-
эстетик ва эмоционал
-
экспрессив 
жиҳатдан таъсирчанлиги масалалари билан шуғулланувчи лингвопоэтика ҳам 
шулар жумласидандир. Лингвопоэтика ижодкор мақсадини тўла англаб 
етиш, бадиий асарларда илгари сурилган ғояларни теран тушуниш, уларда 
тасвирланган воқеа-ҳодисалар, тимсоллардан таъсирланиб, бадиий-эстетик 
завқ олиш муҳим аҳамият касб этмоқда. Айниқса, у болалар адабиётида 
алоҳида хос усул, восита сифатида юзага чиқмоқда.
Дунё анъанавий илм-фанида узоқ йиллар давомида ўзаро муштарак 
бўлган тил ва адабиёт бир-биридан айри ҳолда ўрганилиб келинди. Ҳатто 
айрим ҳолларда битта ҳодисага адабиётшунослик ва тилшунослик нуқтаи 
назаридан алоҳида таърифлар берилди. Бу эса бадиий асар моҳиятини 
тушуниш, ғоявий йўналишларини аниқлаш, китобхонга таъсирини 
ўрганишда бир қатор муаммоларни келтириб чиқарди. Ҳозирда тил ва 
адабиётга антропологик ҳодиса сифатида ёндашиш, уларни муайян халқнинг 
когнитив табиати ва миллий
-
маданий хусусиятлари билан биргаликда тадқиқ 
этиш натижасида янги ютуқларга эришилмоқда ва бунда лингвопоэтик 
тадқиқотлар муҳим аҳамият касб этмоқда. Ўзбек тилшунослигига 
лингвопоэтика ўтган асрнинг 80