Andijon davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

Maktab dasturining muammolari.

Avstraliya o’quv dasturiga tanqidiy nazar tashlashdan tashqari raqamli texnologiyalarni joriy qilishdagi bir necha fundamental muammolari mavjud. YAngi umumiy majbur o’qitiladigan fanni maktab ta’lim jarayoniga tadbiq etish oqibatida boshqa fanlarni o’qitishga zarur bo’ladigan vaqtning qisqarishi yuzaga keladi. Hozirgi paytda ortiqcha yuklangan o’quv dasturini yengillashtirish mumkin, lekin buni raqamli texnologiyalarni boshqa fanlar bilan birlashtirish orqali kompleks usulida amalga oshirish mumkin. O’quv dasturlarda kompleks usullarni qo’llash orqali maqsadga yo’naltirilgan loyihaning samarali pedagogik usuli bo’lib hisoblanadi, garchi aniq ajratish orqali LCT tizimida umumiy ta’lim tizimida tadbiq etilishi lozim. Bundan shunday xulosa qilish mumkinki AKT boshqa konsepsiyalarni, jumladan raqamli texnologiyalarni o’rganishni qo’llaydi, lekin alohida fan sifatida ishtirok etmaydi.

YAna bir muammo sifatida o’qituvchilarga bo’lgan ishonchni keltirish mumkin. Computing orqali o’qituvchilarni aniqlashning 4 ta asosiy vazifalarni keltirish mumkin:

• 
  talabaning AKT bo’yicha umumiy ko’nikmalarini rivojlantirish
  
• 
  raqamli texnologik ob’ektning o’quv rejasi maqsadiga erishish
  
• 
  ta’lim sifatini oshirishda ta’lim texnologiyalar samaradorligini ta’minlash
  
• 
  AKT qo’llash yo’li bilan pedagogik islohotlarni amalga oshirish
  

Ko’plab o’qituvchilar ta’lim jarayoniga u yoki bu darajada kompyuter ta’limotini joriy qilishgan bo’li, boshqa usullar bilan muvofiqlashtirilgan.

Shuni ta’kidlash lozimki, bu kelajakdagi rejalar doim ham boshqa nuqtai nazarlar bilan rozi bo’lmaydi, ba’zan esa o’z fikrlar to’g’riligini bildirish uchun ko’plab qo’llanish kuzatiladi. Bunday kuchli integratsiya jarayonida ilgari AKT boshqa kompyuter fanlari bilan tadqiqodlar olib borishda kuzatilgan, va umumta’lim jarayonida AKT qo’llashga ko’plab qarshilik ko’rsatgan pedagoglar islohotlarni olib borishda to’sqinlik qilishmoqda. Avtsraliya o’quv dasturi bilan haqiqatda ham raqamli texnologiyalarni alohida fan sifatida o’qitilishini ta’minlaydi, shuningdek ta’limning barcha bosqchilarida AKT kompleks o’rganish samaradorligini ta’kidlaydi.

Hozirgi kunda ham pedagogik islohotlarni amalga oshirishdagi kurashlar davom etib, ta’lim jarayonida pedagogik texnologiyalar qo’llanishiga urg’u berilmoqda. Avstraliya o’quv dasturini o’rganib chiqishda (Uiltshir & Donnelli, 2014) ayniqsa avstraliya o’quv dasturida pedagogik dasturining tasavvur etilishiga alohida xurmatsizlik bilan qarashi yuzaga kelgan bo’lib, bevosita ta’lim jarayoni shakllariga qaytish birinchi o’ringa chiqarilgan.

Shu bilan birga ta’lim va o’qitish jarayoni samaradorligini oshirishga qaratilgan ta’lim shakllari hamda usullariga o’qituvchilarni jalb qilish uchun qo’plab mashqqatli ishlar olib borilgan bo’lib, unga bo’lgan ziddiyatlar va qarama-qarshiliklar uchratgan. Bishop & Verleger, 2013; Kulik, Kulik & Cohen, 1980).

Avstraliyadagi kompyuter ta’limi zamonaviy texnologiyalar rivojlanishi bilan birga keskin rivojlanib kelgan. Islohotlar tarafdorlariga bu jarayoni o’ta sekin borayotgandek tuyuladi, lekin boshqa o’zgarishlar bilan solishtirganda ta’limdagi islohotlar o’ta keskin olib borilmoqda. Oxirgi masalalardan biri sifatida islohotlarning samaradorligini aniqlashdagi tadqiqodlar yo’qligini keltirish mumkin. Ta’lim sohasida yuqori natijalarga erishgan o’qituvchilar, masalan matematiklar, raqamli texnologiyalarda yaxshi natijalarga erishi uchun o’nlab yillarni sarflashlari mumkin. O’quv dasturlarida raqamli texnologiyalar asosan taxminlar va prognozlar tuzishga qaratilgan. Vaqt o’tishi bilan sinfda tadqiqodlar va amaliyotlar o’tkazish jarayoni tadbiq etiladi, shunda o’quv dasturining maqsadi talabalar tomonidan qo’llanishi yuzaga kelishi mumkin. Lekin hozirgi paytda kompyuter ta’limida ishtirok etganlarning jamoaviy mas’uliyat shakllanishi uchun hozirgi va kelgusidagi talabalar o’rni zarur bo’ladi.