Andijon davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

Ishlab chiqarish sohasi

Maktab tizimida kompyuter ta’limotiga ko’maklashish yo’qligiga qaramasdan ishlab chiqarish mutaxassislari AKT sohasida bilimlarning darajasi sustligshiag e’tibor berib AKT sohasida o’zining o’quv dasturini taklif qilmoqda. O’rta ta’limdan keyingi ta’lim jarayonida kompyuter ta’limini aksionerlash (Patience, 2000) taklif qilinib, bilim darajasi va ta’lim sohasidagi tadqiqodlar o’rtasidagi farqni barataraf etishga qaratildi. Bir qator korporatsiyalar, jumladan CISCO, Intel, Microsoft, Google i Adobe o’zining tijorat dasturlari uchun sertifikatlash kurslari va imtihonlarini joriy qilishdi.

Bunday kurslar qator maktablarda tadqiqodlar o’tkazilib, sertifikatlar tarqatildi. 1990-yillarda maktabdagi kompyuter sertifikatlari faqat sotish yo’li bilan 1-chi, 2-chi, 3-chi bosqich sertifikatlar maktab dasturlariga joriy qilingan. Shunga qaramasdan 2000-yillar boshida 3-chi bosqich sertifikatlar o’rta maktabga mos kelmasligi tufayli bekor qilingan. Bu esa talablar orasida qiziqishlar o’sib borishiga qaramasdan amalga oshirilgan edi.

Korporatsiyalar dunyosi kompyuter ta’limidagi muammolarani bartaraf qilish uchun faqat o’quv dasturlari bilan cheklanmasdan, allleaming sohasida uchun asosiy o’quv dasturlari va bilim darajasi joriy qilindi. 21-asrda manfaatlar sheriklikning eng keng tarqalgan dasturlar sifatida AOL Time Warner, Apple, Cisco, Dell, Microsoft, Disney, Lego, Fisher-Price, Intel i Ford korporatsiyalar dasturlarini misol qilish mumkin(Casner-Lotto & Barrington, 2006). Ularning talablariga ko’ra ishchilar quyidagilarni xususiyatlarga ega bo’lishlari zarur:

1. 21-asrning asosiy fanlari va mavzulari

2. Innovatsion ta’lim va bilimlar

2.1 Ijodkorlik va yangilanish

2.2 tanqidiy tafakkur va muammolarni xal qilish

2.3 jamoada ishlash

3. Axborot, OAV va texnik ko’nikmalar

3.1. Axborot savodligi

3.2 mediya savodxonligi

3.3 AKT sohasida savodxonlik

4. Kasbiy bilim va ko’nikmalar.

Bunday natijalarni o’rganish va baholash bilan 21-asr bilim talablari shakllandi (ATC21S) (Griffin, MakGo & Care, 2012), bu 2009 dan 2012 yilgacha Avstraliya, Finlyandiya, Singapur va AQSh davlatlarining 650 nafar tadqiqodchilar tomonidan Melburn Universitetida Dastur ishlab chiqildi. Bu Dasturga Cisco, Intel i Microsoft tomonidan homiylik ko’rsatilgan bo’lib 21-asrning bilim va ko’nikmalari aniq ishlab chiqilib quyidagilarga ajaratildi:

1) tafakkur shakllari: ijod, tanqidiy fikrlash, muammolarni hal etish, ta’limda decisionmakingand

2) ish usuli: muloqot va hamkorlik

3) Ish qurollari: AKT va axborot savodligi

4) dunyoda hayot ko’nikmasi: fuqarolik, karera, shaxsiy va ijtimoiy mas’uliyat.