Anatomiya fanidan amaliy mashg’ulotlar Tuzuvchi

Amaliy №2
Mavzu. Suyakning kimyoviy tarkibini o’rganish.
Nazariy tushuncha. Suyak tarkibidagi organik moddalarning ahamiyati katta bo’lib hisoblanadi. Suyaklar kislotaga solinsa anorganik moddalar erib ketib, faqat organik moddalar saqlanib qoladi. Bunday holda ham suyaklar o`z shaklini o`zgartirmaydi, lekin ular egiluvchan va yumshoq bo`lib qoladi. Demak suyaklarning egiluvchanlik (elastiklik) holati organik moddalarga bog`liq bo`ladi. Suyaklar kuydirilsa, organik moddalar yo`qoladi. Bunday holda ham suyaklarning shakli saqlanib qoladi, lekin ular mo`rt bo’lib qoladi. Demak suyaklarning qattiqligi anorganik moddalarga bog`liq bo’ladi
Suyaklarni arralab tekshirilsa, uning tashqi tarafida zich (qattiq) modda va ichida g`ovak modda (ko`mik) hosilalar ko`rinadi. Zich moddalar diafiz (suyak tanasida) sohalarda yaxshi taraqqiy etgan bo’lsa, g`ovak modda suyaklarining epifiz (suyak uchlarida) qismlarida yaxshi rivojlangan bo’ladi.Suyaklarning g`ovak qismida ilik bo`lib, o`z navbatida ikki xil ilik tafovut etiladi. Qizil ilik-qonning shaklli tanachalari taraqqiy etadigan soha va suyak taraqqiyoti bilan bog’liq osteoblastlardan tarkib topadi. Sariq ilik yog` hujayralaridan hosil bo’ladi.Yoshlik davrida qon tanachalarining taraqqiyoti va suyaklarning o`sishi kerak bo’lgan davrda qizil ilik, suyak taraqqiyoti tugagan davrda (keksalik davrida, sariq ilik ko`proq hajmni egallaydi.
Darsning maqsadi: Suyaklarning ichki va tashqi tuzilishi haqida talabalarga to`-liq ma’lumot berish hamda kuydirilgan va arralangan suyak preparatini tayyorlash.
Kerakli asboblar: tablitsa, darslik, atlas, al’bom, skelet va suyaklari, yirikroq qushning son yoki yelka suyagi, tosh-tarozi, osma tarozi pallasi.
Ishning borishi: Talabalarning amaliyot mashg’ulotiga tayyorgarligini og’zaki savol-javob orqali aniqlanadi va Amaliy ishlarning bajarish tartibi so’ralib mustahkamlangach laboratotiya ishi olib boriladi.
1-Ish. Ko’ydirilgan suyak preparatini tayyorlash.