Analitik, fizik-kolloid va biologik kimyo

Temir gidroksid zolining koagulyasiya porogi (chegarasi) ni aniqlash.

Ish uchun 3 М КС1, 0,01 М К₂S0₄, 0,001 М К₄[Ғе(СN)₆] eritmalaridan va temir gidroksid zolidan foydalaniladi. Har bir elektrolit uchun 4 tadan, ja’mi 12 ta toza probirkalarga 5 ml dan temir gidroksid zoli va quyidagi jadvalda ko‘rsatilgan miqdorda distillangan suv hamda elektrolit eritmalari quyiladi. So‘ngra har bir probirkadagi moddalarni yaxshilab aralashtiriladi va bir soatdan keyin qaysi probirkalarda ochiq koagulyasiya (loyqalanish) sodir bo‘lganligini jadvalga yozib qo‘yiladi.

Shunday qilib, har bir probirkada 10 ml dan bir xil konsentratsiyali (1:1) temir gidroksid zoli hosil bo‘lib, uning tarkibida gurli miqdordagi elektrolit moddasi bo‘ladi. Agar birorta ham probirkada koagulyasiya sodir bo‘lmasa, u holda elektrolit konsentratsiyasini 5-10 marta oshirib tajriba qaytariladi.

Probirka №	Temir gidroksid zoli, ml	Distillangan suv, ml	Elektrolit eritmasi, ml	1 soatdan keyingi koa- gulyasiya
1.	5	4,5	0,5
2.	5	4	1
3.	5	3	2
4.	5	1	4
5.	5	4,5	0,5
6.	5	4	1
7.	5	3	2
8.	5	1	4
9.	5	4,5	0,5
10.	5	4	1
11.	5	3	2-
12.	5	1	4

Koagulyasiya porogini quyidagicha aniqlanadi:

C_por=100·C·V

Bu erda: S - elektrolitning molyar konsentratsiyasi;

V - zolni koagulyasiya qilish uchun kerak bo‘ladigan elektrolit eritmasi-ning eng kichik miqdori (ml).

Agar zolning koagulyasiyasi 0,01 M K₂S0₄ eritma bilan 3-chi va 4-probirkalarda yuz bergan bo‘lsa, unda koagulyasiya porogi 3-probirkada K₂S0₄ ning millimolyar konsentratsiyasiga teng bo‘ladi, ya’ni:

C_por.=100·0,01·2=2 mmol/l
Savollar:

1. 
   Kolloid eritma nima?
   
2. 
   Kolloid eritmalarni olishning qancha usullari mavjud?
   
3. 
   “Faradey-Tindal effekti” deb nimaga aytiladi?
   
4. 
   Kolloid eritmalarning konsentratsiyasi qanday asbobda aniqlanadi?
   
5. 
   “Koagulyasiya” deb nimaga aytiladi?
   

15-LABORATORIYA ISHI

ORGANIK MODDALARNING TOZALASH USULLARI. KARBON KISLOTALARGA XOS TAJRIBALAR
Mashg‘ulotdan maqsad: Organik moddalarni ajratib olish va tozalashning eng muhim usullari: ekstraksiya, kristallga tushirish, sublimatsiya, haydash va yupqa qatlam xromatografiya usullari bilan tanishishdan iborat.

1-tajriba. Anilinning ekstraksiya usulida ajratish

Asbob va reaktivlar: Ajratish voronkasi, stakanlar (50 va 100ml), filtr qog‘oz,voronka, anilinni to‘yingan suvli eritmasi, xloroform,suvsiz potash.

Ish tartibi. 20ml anilinning suvdagi to‘yingan eritmasidan (100g suvda 18^oC da 3,5g anilin eritiladi) sig‘imi 100ml bo‘lgan ajratish voronkasiga quying va uning ustiga 10ml xloroform (yoki dixloretan) qo‘shing. Voronkaning qopqog‘ini yopib sekin-asta chayqating va vaqti-vaqti bilan voronka ichida hosil bo‘lgan bosimni voronkaning jo‘mragini yuqoriga qaratgan holda ochib chiqaring. So‘ngra voronkani shtativga o‘rnatib, undagi aralashmani bir oz tindiring. Bunda pastki xloroform qavatini voronka jo‘mragi orqali toza kolbaga soling. Voronkada qolgan suvli ekstrakt shu tarzda ikki marta estraksiya qilinadi. Xloroformli estraktlarni birlashtiring va suvsiz K₂CO₃ solish bilan quriting. So‘ngra ekstraktni filtrlab haydash usuli orqali anilinni tozalang.

Ajratish voronkalari