Analeptiklar. Ta’lim berish texnologiyasi

Yo’talga qarshi moddalar.

Bu moddalar ta’sir mexanizmiga ko’ra 2 turga bo’linadi: yo’tal Qoldiruvchi narkotik moddalar va yo’tal Qoldiruvchi narkotik bo’lmagan moddalar.

Io’tal Qoldiruvchi narkotik moddalar: kodein,etilmorfin(dionin)dir. Ular afyundan olinadi, uzunchoq miyada joylashgan yo’tal refleksi markaziy Qismiga tinchlantiruvchi ta’sir ko’rsatadi. Bu moddalar ko’pincha mikroorganizmlar bilan bogliq bo’lmagan kasallik ҳolatlarida ҳoldan toydiradigan, QuruQ yo’talni Qoldirish uchun Qo’llanadi. Markaziy nerv sistemasiga ta’sir kilishi tufayli ular yo’talga Qarshi narkotik moddalar deb ataladi. Uzoq vaqt mobaynida Qo’lla.nganda kodein xamda dioninga tobelik paydo bo’ladi, shuning uchun bu moddalarni yosh bolalarga (ykki yoshgacha) Qo’llanish man etiladi.

Yo’tal Qoldiruvchi narkotik bo’lmagan moddalar: libeksin, glaustin,tusupreks.Ular yuQori nafas yo’llari shilliqQavatiga, ya’ni yo’tal refleksining periferik (chetda joylashgan) Qismiga, bronxlarga anestetik ta’sir ko’rsatadi, ularni kengaytiradi, impulslarining yo’tal refleksining markaziy Qismiga utishiga to’sqinlik Qiladi, shu bilan birga bevosita yo’tal refleksining markaziy Qismiga ҳam tinchlantiruvchi ta’sir ko’rsatadi. Lekin kodein dioninga o’xshab tobelik paydoqilmaydi, shuning uchun libeksin, tusupreks yosh bolalarda xam Qo’llanishi mumkin, glaustin esa ikki yoshgacha bo’lgan bolalarga Qo’llanmaydi.