Amonboyev mahammadsidik bozor infratuzilmasi

Bu davr mobaynida respublikamizda faoliyat ko'rsatayotgan
tovar-xomashyo birjalarining savdo aylanmasi sezilarli darajada
oshdi (4.2.3-jadval).
4.2.3-jadval
O‘zbekiston Respublikasi tovar-xomashyo birjalarining
1996-2000-yillardagi aylanmasi, mln. so‘m.
Ko‘rsatkichlar
Yillar
1996
1997
1998
1999
2000
Biijaning savdo aylanmasi
20944,1
21101,1
242933
42479,7
110193,5
Sh.j.: xalq iste’moli 
tovarlari bo4 yicha
15848,9
10707,3
12431,8
25997,3
49275,3
Ishlab chiqarish-texnik 
ahamiyatdagi tovarlar 
bo4 yicha
5095,3
10394,8
11845,2
16456,2
60773,9
Ko‘chmas mulk bo‘yicha
-
-
16,2
26,2
144,3
0 ‘zbekistonda tovar-xomashyo biijasidagi o ‘zgarishlar
keyingi yillarda ham umumiy ijobiy o ‘zgarishlami qayd etgan.
Quyidagi chizma ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, ishlab chiqarish­
ning ayriboshlash maqsadida tovar-xomashyo birjalaridagi tovar
aylanmasi ham yildan yilga o ‘sib bormoqda (4.2.1-rasm).
2500000
2000000
1500000
1000000
500000
чос^
O N O N C ^ O O O O O O O O O
o o
O
N
O
N
O
N
O
^
O
N
O
N
O
O
O
O
O
O
O
O
'—1 
’—■
—
~
—
(N 
CN 
(N 
(N 
(N 
(N 
<4 
4.2.1-rasm. 1994-2007- yillarda 0 ‘zbekiston tovar-
xomashyo birjasi tovar aylanmasi dinamikasi, mln. so‘m.
98

---

Uchinchi bosqich (2000- yildan boshlab davom etmo­
qda) - bu bosqich bevosita 0 ‘zbekistonda iqtisodiy islohotlami 
yanada chuqurlashtirish va erkinlashtirishning boshlanishi bilan 
bog'liqdir. Ushbu bosqichda bozor iqtisodiyotiga mos muassasal- 
ardan tashkil topgan mustahkam tizim yaratish zarur. «Biz bozor 
infratuzilmasini, biznesga xizmat ko'rsatish bilan bevosita bogMiq 
boMgan uning barcha institutlari - konsalting, marketing, injinir- 
ing, lizing, sug‘urta tizimlari faoliyatini rivojlantirishni ustuvor 
vazifa deb bilamiz. ...Biz iqtisodiyotni boshqarishning o ‘z davrini 
o ‘tab boMgan eski davlat tizimi o ‘miga bozor iqtisodiyotiga mos 
institutlaridan tashkil topgan mustahkam tizimni tezroq yaratish 
tarafdorimiz»27. Buning uchun awalambor, moliya va bank tizimi 
jarayonini faollashtirish, bozor infratuzilmasi faoliyatini erkin­
lashtirish bevosita uning muassasalari o'rtasida bozorga xos haq­
iqiy raqobat muhitini yaratishni va shu asosda ulaming faoliyatini 
takomillashtirishni taqozo etadi.
27 
Karimov I.A. Ozod vaobod Vatan, erkin va farovon hayot pirovard 
maqsadimiz. Т.: 0 ‘zbekiston, 2000, 59-60-b.
99

---

1. Bozor infratuzilmasi faoliyati uchun qanday shart-sharoitlar 
taqozo etiladi?
2. Bozor infratuzilmasi faoliyati shakllarini turkumlang.
3. Bozor infratuzilmasi faoliyatining qanday usullarini 
bilasiz?
4. Bozor infratuzilmasi amal qilish shakllarining usullari 
bo‘yicha guruhlanishini izohlab bering.
5. Bozor infratuzilmasi ishtirokchilari harakatlarini doimiy 
kuzatish asosida xulosalar chiqarish va ularni amaliyotga tatbiq 
etish qanday shakllarda amalga oshiriladi?
6. 0 ‘zbekistonda bozor infratuzilmasi shakllanishi va 
rivojlanishi qanday bosqichlarga muvofiq holda olib borilidi?
7. 0 ‘zbekistonda bozor infratuzilmasi shakllanishi va 
rivojlanishining birinchi bosqichida nima ishlar amalga oshirildi?
8. 0 ‘zbekistonda bozor infratuzilmasi shakllanishi va 
rivojlanishining ikkinchi bosqichi qaysi chora-tadbirlami o‘z ichiga 
oladi?
9. 0 ‘zbekistonda bozor infratuzilmasi shakllanishi va 
rivoj lanishining uchinchi bosqichi mazmun va vazifalarini izohlab 
bering.
10. Bozor infratuzilmasini bosqichma-bosqich rivojlantirish 
zarurligi qanday sabablar bilan izohlanadi?