Amea folklor institutu

PSİKOLOJİK VE DİĞER SÜREÇLERE ETKİSİ
İnsan; biyo – psişik ve sosyo – kültürel bir varlıktır. Dünyaya geldikten sonra özü­nü ger­çekleştirme çabası içerisine girdiğinde, çevreye uyum sürecinde ihtiyacı olan bilgileri bilişsel, duyuşsal ve psiko-motor öğrenme alanlarından elde etmektedir. Kısa­cası insanın edindiği öğrenmeler bu üç temel alanla ilgilidir. Bilişsel (cognitive), duy­gusal (emotive) ve psiko-motor süreçler devamlı çalışmaktadır ve kolay kolay birbir­lerinden ayrılmazlar. Çün­kü her bir süreçte diğerleri de vardır. Algılamak, tanımak, değerlendirmek, zaman ve yere oturtmak, neden-sonuç bağlantıları kurmak, belleğe yerleştirmek gibi zihinsel faaliyetler bilişle ilgilidir. Duyuşsal alandan ise; neşe, öfke, kin, nefret, üzüntü, korku, bunaltı ve özellikle kaygı gibi psikolojik süreçler akla gel­melidir. Psiko – motor becerilerden de be­denimizi ve organlarımızı en iyi kullanma becerileri anlaşılmalıdır (Öztürk, 1997 : 223).
Bilişsel süreçlerle ilgili olumsuzluklar sonucunda; dikkat eksikliği, karamsarlık, değersizlik, suçluluk gibi görüngeler ortaya çıkar. Bu duruma bağlı olarak çocuk; aşırı istemci, kötümser ve kendini hep eleştiren kişilik özellikleri gelişebilir (Miller, 2002 : 234). Duygusal boyutta ise; bunalım, stres, tedirginlik, zevk ve ilgi azlığı gibi belirtiler görülebilir (Miller, 2002, 238). Sevgi ve beğenilme açlığı bedensel açlıkla aynı etkileri ortaya çıkara­bilir. Bu temel besin olmadan çocuğun eksiksiz bir kişilik gelişimi göstermesi düşünülemez (Altınkaynak, 2004). Devinimsel süreçlerde de; yorgunluk, aşırı uyku, uykusuzluk, klasik uyuşukluk, motivasyon eksikliği, iştahsızlık, sebepsiz amutsuzluk ve ağlamalar ve pasif davranış gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Okul öncesi dönem çocuğun daha sonrası için tüm kişilik özelliklerinin oluştuğu dönemdir. Dolayısıyla çocukluk döneminde edinilen davra­nışlar daha sonraki davranışların tohumlarıdır. Bireyin yetiştiği aile ortamı ve aile bireyleri ile olan ilişkiler kişiliğin oluşmasında çok önemli rol oynar (Altınkaynak, 2004). Taklit Ana-baba ve çocuk etkileşiminin en temel unsurudur. Taklit eden çocuk ana ve babasının davranış görüntülerini yansıtır (Geçtan, 1981: 154).