Amanov akram mirzayevich zaripov xusan baxodirovich "soliqlar va soliqqa tortish" fani

Yirik soliq to„lovchilar bo„yicha hududlararo davlat soliq 
inspeksiyasining vazifalari va funksiyalari 
Yirik soliq to‗lovchilar bo‗yicha hududlararo davlat soliq 
inspeksiya (Hududlararo inspeksiya)ga joylashgan joyi va amalga 
oshirayotgan faoliyatidan qat‘i nazar, yirik soliq to‗lovchilarning 
soliq ma‘muriyatchiligini amalga oshirish vazifasi yuklatilgan, 
O‗zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‗mitasining (Qo‗mita) 
mustaqil tarkibiy tuzilmasi hisoblanadi va bevosita Qo‗mita raisiga 
bo‗ysunadi. 

---

79 
Yirik soliq to‗lovchilar bo‗yicha hududlararo davlat soliq 
inspeksiyasi to‗g‗risida Nizom Hududlararo inspeksiya faoliyatini 
tashkil etish tartibini belgilaydi. 
Hududlararo 
inspeksiya 
tomonidan 
qonun 
hujjatlarida 
belgilangan vakolatlari doirasida qabul qilingan qarorlar davlat va 
xo‗jalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, 
boshqa tashkilotlar va ularning mansabdor shaxslari, shuningdek, 
qonun hujjatlariga muvofiq ma‘muriyatchiligi Hududlararo 
inspeksiya tomonidan amalga oshiriladigan soliq to‗lovchilar uchun 
bajarish majburiy hisoblanadi. 
Hududlararo inspeksiyaning asosiy vazifalari quyidagilardan 
iborat: 
yirik soliq to‗lovchilar hisobini tashkil etish va ulardan soliq 
to‗g‗risidagi qonun hujjatlarida ko‗zda tutilgan soliqlar va boshqa 
majburiy to‗lovlarning to‗liq tushishini ta‘minlash; 
yirik soliq to‗lovchilar faoliyatida soliq to‗g‗risidagi qonun 
hujjatlariga rioya qilinishi bo‗yicha soliq nazoratini tashkil etish; 
yirik soliq to‗lovchilarga soliq majburiyatlarini bajarish 
bo‗yicha o‗zaro hamkorlik asosida servis-texnik xizmat 
ko‗rsatilishini amalga oshirish; 
yirik soliq to‗lovchilar ma‘muriyatchiligi doirasida soliqqa oid 
huquqbuzarliklarni profilaktika qilish, aniqlash va oldini olish 
bo‗yicha kompleks tadbirlarni amalga oshirish. 
Hududlararo inspeksiya o‗ziga yuklangan vazifalarga muvofiq 
quyidagi funksiyalarni bajaradi: 
a) yirik soliq to‗lovchilar hisobini tashkil etish va ulardan soliq 
to‗g‗risidagi qonun hujjatlarida ko‗zda tutilgan soliqlar va boshqa 
majburiy to‗lovlarning to‗liq tushishini ta‘minlash sohasida: 
qonun hujjatlarida belgilangan yirik soliq to‗lovchilar 
mezonlariga mos keladigan yuridik shaxslarni aniqlash va hisobga 
qo‗yish ishlarini yuritadi; 
yuridik shaxslargaular yirik soliq to‗lovchilar jumlasiga 
kiritilganligi va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda hisobga 
qo‗yilganligi to‗g‗risida xabarnomalar yuboradi; 
yirik soliq to‗lovchilar reestrini shakllantiradi va yuritadi; 

---

80 
yirik soliq to‗lovchilar hisobotlarining qabul qilinishi va qayta 
ishlanishini amalga oshiradi; 
yirik soliq to‗lovchilarning shaxsiy kartochkalari yuritilishini 
amalga oshiradi; 
O‗zbekiston Respublikasi Davlat byudjeti va davlat maqsadli 
jamg‗armalariga to‗lanishi lozim bo‗lgan va haqiqatda to‗langan 
soliqlar va boshqa majburiy to‗lovlar summalari, shu jumladan ular 
bo‗yicha imtiyozlar, shuningdek, yirik soliq to‗lovchilar bo‗yicha 
moliyaviy jarimalar summalari hisobini yuritadi; 
Yirik soliq to‗lovchilar bo‗yicha Davlat byudjeti va davlat 
maqsadli jamg‗armalariga soliqlar va boshqa majburiy to‗lovlar 
tushumi prognozining ishlab chiqilishida ishtirok etadi; 
soliq 
to‗g‗risidagi 
qonun 
hujjatlarini 
va 
soliq 
ma‘muriyatchiligini yanada takomillashtirish bo‗yicha takliflar 
tayyorlashda qatnashadi; 
makroiqtisodiy ko‗rsatkichlar dinamikasining tizimli tahlili 
asosida soliq solinadigan bazani kengaytirish bo‗yicha samarali 
tadbirlarni amalga oshiradi; 
b) yirik soliq to‗lovchilar faoliyatida soliq to‗g‗risidagi qonun 
hujjatlariga rioya qilinishi bo‗yicha soliq nazoratinitashkil etish 
sohasida: 
kameral nazorat, shuningdek, yirik soliq to‗lovchi tomonidan 
taqdim etilgan ma‘lumotlar ishonchliligini hamda soliq 
to‗lovchining hisobotlarida aks ettirilgan soliq va bojxona 
imtiyozlari qo‗llanilishining qonuniyligini tasdiqlash uchun qonun 
hujjatlarida belgilangan tartibda joyiga chiqqan holda mavzuli 
ekspress-o‗rganishlarniamalga oshiradi; 
hisobotlarda ko‗rsatilgan ishchilar soni bilan haqiqatda 
ishlovchilar soni, shuningdek, ishlab chiqarish hajmlarining mos 
kelishi masalalari bo‗yicha yirik soliq to‗lovchilar faoliyati 
monitoringini olib boradi. Soliq to‗g‗risidagi qonun hujjatlari 
buzilganligi aniqlangan holatlarda qonun hujjatlarida belgilangan 
tartibda ularni oldini olish va bartaraf etish choralarini ko‗radi; 

---

81