Amaliy matematika” fakulteti, “biotexnologiya” kafedrasi, 5320500-“Biotexnologiya”(tarmoqlar bo`yicha) yo‘nalishi 150-20- guruh II bosqich talabasi abdurasulov akbarjon to’lqin o`g`lining

2-jadval
F. tadshikorum va F. foetida larning urugʼpallabarg va chin barglarining morfobiologik taʼsnifi (2018-2020 yillar)(n=100)

№	Tur nomi	Urug’pallabarg (sm)		Chin barg (sm)			Ildiz (sm)
		Bo’yi	Eni	Uzunligi	Eni	Barg bandi	Umumiy uzunligi	Тugunakning uzunligi	Тugunakning diametri
1	F.tadshikorum	5±0,25	0,45±0,02	7±0,35	1,5±0,07	2,5±0,12	10,5±0,52	2,5±0,12	0,35±0,01
2	F. foetida	4±0,2	0,3±0,01	5±0,25	1±0,05	2±0,01	9±0,45	3,5±0,17	0,55±0,02

Jadvaldan maʼlumki, F. tadshikorum ning bargi yirik va ildizlari uzun hamda ularning ildizi ancha chuqurlikka kirib boradi, oʼsimlik erta unib chiqdi va vegetatsiyasi uzoq davom etishi kuzatildi. Bundan tashqari F. foetida ning birinchi yilgi barglari chekkasi qirqilmagan boʼlsa, F. tadshikorum ning barglari chekkasi mayda qirqilganligi bilan xarakterlanadi. Kovraklar maysa bosqichidan yuvenil bosqichiga oʼtadi.

Yuvenil bosqichida erta immatur bosqichiga oʼtishi, uning maysa va ildizlarining morfologik oʼzgarishlari bilan bogʼliq boʼlib, oʼrganilgan turlarning ikkinchi yildan oltinchi yillardagi rivojlanish bosqichini oʼz ichiga oladi.
Bu bosqichda ham F. tadshikorum ning barg plastinkasi tasmasimon, F. foetida niki esa tuxumsimon shaklni saqlab qoladi. Ikkala tur ham, asosan, 2-3 tagacha, baʼzan 4 tagacha barg hosil qiladi. F. tadshikorum ning barg plastinkalari uzun, yirik, har bir barglari 7-35 karra boʼlingan boʼlib, barg boʼlaklari uzunligi 10-15 sm, eni 5-8 sm oraligʼida boʼlsa, F. foetida ning bargi 10-45 tagacha boʼlingan boʼlib, boʼlaklari uzunligi 5-12 sm, eni 3-6 sm gacha yetadi. F. foetida barg plastinkalari F. tadshikorum ga nisbatan koʼproq boʼlinadi, ammo boʼyi va eni unga nisbatan farq qiladi. Ikkala tur ildizlarining morfologik tasnifi quyidagi 4-jadvalda keltirilgan. Jadvaldan maʼlumki, F. tadshikorum ildizining 6-yilda umumiy uzunligi 72.5±2.45 sm ga, F. foetida ildizining uzunligi 70±2,45 sm ga yetadi, uzunliklar bir-biridan biroz farq qiladi.
F. tadshikorum va F. foetida larning oltinchi yilgi vegetatsiyasida tupbarglarning yiriklashishi, ildiz sistemasining yaxshi rivojlanishi kuzatildi. Ikkala tur bir-biridan tupbarglarning shakli, uzunligi va rangi jihatidan farq kilib, F. foetida ga nisbatan F. tadshikorum ning barg plastinkalari yirik, ildizlari uzun; vegetatsiyasi ertaroq boshlanib, u uzoq davom etadi. F. foetida ning barg plastinkalari F. tadshikorum ga nisbatan koʼproq boʼlinadi. Ildizlari shakli, rangi bilan bir-biridan farq qilib, F. tadshikorum ning ildizi silindrsimon shaklda, toʼq malla rangda boʼlsa, F. foetida ning ildizi bochkasimon boʼlib, rangi och malla ekanligi kuzatildi.


3-jadval
Yuvenil bosqichida F. tadshikorum va F. foetida ildizlarining morfobiologik tasnifi (n=100)

F. tadshikorum
№