Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

Quyidagi savollarga javob bering:
1.Mehnatni og‘irligi va keskinligi tasnifiga asosan ishni og‘irligiga baho bering.
2.Olingan natijalar qaysi usul yordamida o‘rganilgan?
3.Qanday*chora*tadbirlar*qo‘llaysiz
№3.
Traktorni remont qilishda slesar-mexanik 40-45Vt og‘irlikda ish bajaradi,statsionar ish joyi yo‘q. Ish bajarayotganda uning ko‘proq elka mushaklari qatnashadi.vaqti-vaqti bilan(50% gacha ish vaqtida)slesar majburiy holatda (tizzasida,yotish holatida,cho‘kkalab)ish bajaradi.Ish vaqtida uning pulsi 1 min 110-120 gacha bo‘ladi.Statik zo‘r berish natijasida qo‘l mushaklarining chidamliligi boshlang‘ich holatga nisbatan 35%ga kamayadi.
Quyidagi savollarga javob bering.
1.”Mehnatning og‘irligi va keskinligi” tasnifiga asoslanib yuqoridagi ish turiga baho bering.
2. Slesar-mexanikni ishini baholashda qanday asboblar qo‘llanilgan?
3. Ishni keskinligi va og‘irligini kamaytirishni oldini olish chora tadbirlarini ayting. Javobi:
1.”Mehnatning og‘irligi va keskinligi”tasnifiga binoan bajarayotgan ish 3 kategoriya og‘ir,keskin ish turiga kiradi,chunki slesar–mexanik 40-45 Vt og‘irlikda ish bajaradi.
Fiziologik ko‘rsatkichlardan:pulsi bir daqiqada 110-120 gacha,qo‘l mushaklarning chidamliligi 35%ga kamayadi.
2. Slesar mexnaniq ishini baholashda fiziologik usullardan puls – palpatsiya yordamida yoki pulsatoxometr,PAV-01 asboblarda,mushak chidamliligi dinamometr yordamida aniqlanadi.
3. CHora-tadbirlar:

• 
  sanitar-texnik chora tadbirlar – korxonada mikroiqlim sharoitini yaratish, yoritilganlik,i./ch.da hosil bo‘ladigan salbiy omillarni kamaytirish, uni oldini olish;
  

• 
  texnik–texnologik:mehnat jarayonini mexanizatsiyalashtirish, avtomatizatsiyalash,yangi texnikani rivojlantirish,mehnatni tashkil qilishni ilg‘or shakllaridan foydalanish;
  
• 
  charchashni fiziologik ogoxlantirish tadbirlari: mehnat jarayonini ratsional tashkil etish, dinamik mehnat steriotipini ishlab chiqish, muntazam trenirovka va mashq qilish, mehnat va dam olishni to‘g‘ri tashkil etish.
  

№4.
Kimyo sanoatidagi operatorlar ishining smenadagi 65% vaqti texnologik jarayonini boshqarish pulti kuzatuviga ketadi.1 soat ichida operator 300 dan ortiq signallarni analiz qiladi.Smena davomida operator 5 ta ko‘rsatkichni eslab qolishi kerak.Operator ishi ko‘rish kategoriyasiga qarab aniq operatsiyalar bajarish ishlari kategoriyasiga kiradi. Quyidagi savollarga javob bering.
1. Operator ishining keskinligini aniqlang.
2. Ish vaqtida operatorning qaysi organ va tizimlariga katta yuk tushayapti?
3.Operatorlarni ishini optimallashtirish uchun qanday chora tadbirlarni ko‘rsatasiz
Ishlab chiqarish faoltyati jarayonida mehnatning uning tavsifi va fiziologik funksiyalarning siljishiga qarab kompleks baholash uchun SanKvaM №0049-96y.«Ishlarning og`irlik va keskinlik darajasi bo`yicha gigiyenik klassifikatsiyasi»dan foydalanish mumkin.Undan tashqari yuqorida aytib utilgan «Mehnatning gigiyenik klassifikatsiyasi(ishlab chiqarish muxit omillarining, mehnat jarayoni og`irligi va keskinligining xaflilik va zararlik ko`rsatkichlari Bo`yicha)».Birinchi keltirilgan klassifikatsiya bo`yicha ishlar og`irligi va keskinligi bo`yicha quyidagi kategoriyalarga bo`linadi: