Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

Vatt usuli.
Bu usul bilan loyihadagi yoritilganlikni topish uchun ishlab chiqarish xonasining maydoni topiladi va loyihada berilgan chiroqlarning umumiy quvvati aniqlanib, yoritish moslamalarining quvvati quyidagi formuladan topiladi:
n*w R*Etab
P = F_isk =
S 10*K3
R – yoritish moslamalarining quvvati,Vt;
N – chiroqlar soni;
W – chiroqlar quvvati,Vt;
S – xonaning maydoni,m².
Hisoblab topilgan yoritilganlik me’yoridagi keltirilgan yoritilganlik bilan taqqoslanadiva xulosa chiqariladi.Mahalliy yoritish faqat umumiy yoritilish bilan birga qo‘llaniladi.Yoritgichlar turiga,chiroqlar quvvati qaysi balandlikda osilishiga qarab yoritilganlik lk da berilgan.
Kombinatsiyalashgan yoritilganlik sistemasiga baho berish uchun yuqoridagi usullar bilan topilgan yoritilganlik qo‘shiladi va QMQ 2.01.05-98 da lozim bo‘lgan yoritilganlik bilan taqqoslab beriladi.
Ishlab chiqarish korxonalarida avariya holatlari yuz berishini hisobga olib, loyihalarda avariyaga oid yoritilish manbalari berilgan(punkt bilan belgilangan). Avariyaga oid yoritilganlik manbalaidagi yoritilganlikni aniqlash uchun vatt usuli yoki nuqtaviy usullardan biri qo‘llaniladi.Avariyaga oid yoritilganlik ish bajarilayotgan sathda umumiy yoritilganlikning 5 % ni tashkil qilishi kerak.
Yoritilish tarmog‘i bilan yoritilish kuchining tarmog‘i loyihada alohida o‘tkazilgan bo‘lishi kerak. YUqoridagi qayd etilgan o‘quv topshiriqlardan kelib chiqqan javoblarni hisobga olib loyihani qabul qilish mumkin yoki mumkin emasligi haqida xulosa chiqariladi.
Yorug'lik inson hayot faoliyati davomida juda muhim rol o'ynaydi.Ko'rish inson uchun asosiy ma'lumot manbayi hisoblanadi.Umumiy olinadigan ma'lumotning taxminan 90% ko'z orqali olinadi.Shuning uchun ham sanoat korxonalarini ratsional yoritish sifatli mahsulot ishlab chiqarishni ta'minlash bilan birga ishlab chiqarish sharoitini yaxshilaydi,ishchilarni charchashdan saqlaydi va ish unumdorligini oshiradi.Oqilona yoritilgan zonalarda ishlayotgan ishchilarning kayfiyati yaxshi bo'ladi,shuningdek,xavfsiz mehnat qilish sharoiti yaratiladi va buning natijasida baxtsiz hodisalar keskin kamayadi.Bundan ko'rinib turibdiki, sanoat korxonalarini yoritishga faqatgina gigienik talab qo'yilmasdan, balki texnik-iqtisodiy talablar ham qo'yiladi.Elektromagnit spektrlarining to'lqin uzunliklari 10 n.m dan 340000 n.m gacha oralig'i spektrlarning optik jarayoni deb ataladi,bundan 10 dan 380 n.m i infraqizil nurlar,380 dan 770 n.m i ko'rinadigan nurlar va 770 dan 340000 n.m. gacha bo'lganlari esa ultra-binafsha nurlar deb aytiladi.Biz ko'zimiz bilan binafsha rangdan to qizil ranggacha bo'lgan yorug'lik nurlarini sezamiz.Sanoat korxonalarini yoritishning mukammalligi sifat va son ko'rsatkichlari bilan tavsiflanadi.Son ko'rsatgichlariga nur oqimi,yorug'lik kuchi, yorqinlik, nur qaytarish koeffitsiyentlari,yorug'lik kiradi.24-rasm.Moddiy burchak ostida tarqalayotgan yorug'lik o'lchamlari.Nur oqimi-nur energiyasining quwati sifatida aniqlanadi va u inson ko'ziga ta'sir qilish sezgisi sifatida baholanadi.Nur oqimining birligi sifatida lyumen(1m)qabul qilingan.Nur oqimi faqatgina flzik ko'rsatgich bo'lib qolmasdan,balki fiziologik ko'rsatkich sifatida ham aniqlanadi.Chunki uning o'lchov birliklari ko'rish sezgisiga asoslangan.