Alqaro valyuta tizimining shakllanishi va rivojlanishi

II bob. O’zbekiston Respublikasining valyuta siyosati va uni takomillashtirish

2.1. “Valyutani tartibga solish to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi qonuniga o’zgartirishlar va qo’shimchalar va qo’shimchalar kiritish haqida

2.2. Valyuta kursini mamlakat iqtisodiyotiga ta’siri va uning barqarorligini ta’minlash yo‘llari

Xulosa

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati

Kirish

Jahon valyuta tizimining samarali hamda barqaror faoliyat ko’rsatishi uning jahon xo’jaligi tuzilmasi va holatiga muvofiqlik darajasiga bevosita bog’liq bo’ladi. Xalqaro moliyaviy muhitda yuzaga kelgan bir qator o’zgarishlar hamda mamlakatlar o’rtasidagi iqtisodiy munosabatlar rivojlanishining ta’siri natijasida jahon valyuta tizimining amal qilish tamoyillari ham o’zgardi.

Birinchi jahon urushidan keyin mamlakatlar o’rtasidagi tashqi iqtisodiy aloqalarning qayta tiklanishi natijasida jahon valyuta tizimining yangi tamoyillarini ishlab chiqishga zarurat tug’ildi. Ushbu davrdan jahon valyuta tizimi rivojlanishining yangi bosqichi amal qila boshladi. Mazkur bosqich oltin quyilma andozasi yoki Genuya valyuta tizimi sifatida nom oldi.

Valyuta - jahon bozorida, davlatlar oʼrtasida pul vazifalarini bajaruvchi davlatlarning milliy pul birlikyaari. Masalan, Аmerika Qoʼshma Shtatlari “dollari”, Buyuk Britaniya “funt sterlingi”, Kanada “dollari”, Yapon “ienasi” va boshqa shu kabilar.

Muayyan bir davlatning milliy puli - uning milliy valyutasi boʼladi. Shu davlat uchun boshqa davlaxlarning milliy pul birliklari esa - xorijiy valyutalardir. Masalan, АQSh “dollari”, Buyuk Britaniya “funt sterlingi”, Kanada “dollari”, Yaponiya “ienasi”, Turkiya “lira”si va shu kabi erkin muomalada yuradigan valyutalar Uzbekiston Respublikasida xorijiy valyuta boʼladi, uz navbatida, Oʼzbekiston “soʼm”i ushbu davlatlar uchun xorijiy valyuta boʼlib xisoblanadi. Xorijiy valyuta bilan deviz tushunchasi bogʼlikdir. Deviz - bu xorijiy valyutadagi har qanday v syuita. Valyutalar jahon bozorida oʼzlarining muomalada boʼlish xususiyatlariga koʼra erkin muomalada yuradigan, muomalasi kisman yoki butunlay cheklangan, yopiq valyutalarga boʼlinadi. Baʼzi bir davlatlarning milliy pul birlashlarini mazkur davlaglarda valyuta munosabatlari borasida mavjud va harakatda bulgan qonun-qoidalariga asosan xorijga chiqishi hamda u yerda muomalada boʼlishi chegaralanadi. Xalkaro valyuta munosabatlari moddiy ishlab chiqarish jarayoni, yaʼni birlamchi ishlab chiqarish, taqsimot, almashuv va isteʼmol jarayonlariga aloqddor boʼlgan xalqaro iqgisodiy munosabatlarni oʼz ichiga oladi.