Alisher navoly nomidagi toshkent davlat

199 Бахтовархон, Мир’от ул-олам. Оо'лёзма. 0 ‘зРФА ШИ, инв. №5. 540а-
Bapaq.
200
 Нусайн Б. МуЬаммад Хокий Шерозий, Мунтахаб ут-таворих,-Оо'лёз-
ма. О'зРФА ШИ, инв. №2010. 2256-eapaq.
201 МуЪаммад Mashap Нусайн Сабо. Рузи равшан. Босма. О'зРФА ШИ,
инв. № 3 7 0 0 .- Б.719.
202 МуЬаммад Юсуф Мунший. Тазкират уш-шуарои Муяимхоний. 165*-
eapaq.
2(” Са’ид РоЬим Самаряандий. Тарихи касира. ро'лёзма. О'зРФА ШИ,
инв. №7711, 36й-вараа.
Фахрий Ниротий. Латоифнома. - Б. 135.
205 Сом Мирзо Сафавий. Тухфа-йи Сомий. 170'’-Bapaq.
218

---

asl nusxalari yo‘q. Ikkilamchi nusxalar yoki ulardan ko‘chirilgan 
qo‘lyozma nusxalar orqali yetib kelgan. Faxriyni Navoiy vafoti 
marosimlarida qatnashmagan yoki tafsilotlaridan xabarsiz deb 
aytolmaymiz. Som mirzoni ham Xondamir asarlarini o‘qimagan 
deyish qiyin.
NAQL VA RIVOYATLAR
Alisher Navoiy o 4z davrida Hirot, M ovarounnahr va 
qo‘shni davlatlarda odil vazir sifatida shunchalik shuhrat 
qozonganki, uning shaxsiyati va kundalik turmushiga oid xalq 
orasida mashhur bo'lgan barcha ovozayu mish-mishlar shoir 
vafotidan so‘ng ko‘pdan-ko‘p naql va rivoyatlaming tug‘ilishiga 
olib kelgan. Taniqli folklorshunos olim M. Jo ‘raev Alisher 
Navoiy haqidagi og‘zaki rivoyatlaming manbalari va tasnifiga 
bag‘ishlangan maqolasida uch manbani ko ‘rsatib o'tadi. Bular:
1 . 
Alisher Navoiy hayotida haqiqatan ham ro ‘y 
bergan voqea-hodisalar bilan bog‘liq holda yuzaga kelgan 
og‘zaki hikoyalar zaminida shakllangan rivoyatlar.
2
.
Navoiy asarlari ta’sirida yuzaga kelgan rivoyatlar.
3
.
Qadimiy folklor an’analari asosida yaratilgan 
rivoyatlar.206
Yozma adabiyotda esa, xususan, biz ko ‘zdan kechirgan 
manbalarda Alisher Navoiy asarlari ta’sirida yuzaga kelgan 
rivoyatlar uchramadi. Ammo Navoiy hayotida haqiqatan ham 
ro‘y bergan voqea-hodisalar bilan bog‘liq holda yuzaga kelgan 
og‘zaki hikoyalar zaminida shakllangan rivoyatlar mavjud. 
Bunday rivoyatlar ikki turkumga boMinadi. Birinchisi, ulug‘ 
amirning ibratomuz hayotidan olingan lavhalar talqini m a’rifiy 
ahamiyatga 
ega 
bo'lgan 
hikoya 
va latifalardan 
iborat. 
Ikkinchisini esa Navoiy hayotiga doir oldi-qochdi latifalar va 
hazil-mutoyibalar tashkil etib, ulug‘ amir kundalik turmush